Mehmet Ali Birand’ın Başyapıtıyla 1960-2001 Arası Türk Siyasetinin Röntgeni
Türkiye’nin siyasi tarihine damga vuran en iddialı belgesel serilerinden Demirkırat, usta gazeteci Mehmet Ali Birand’ın önderliğinde 1990’larda hazırlandığında, bir televizyon fenomenine dönüşmüştü. 1960 darbesinden 2001 ekonomik krizine uzanan bu epik anlatı, sadece tarihsel olayları değil, demokrasi mücadelesinin insan hikayelerini de belgeliyor.
İçerik Başlıkları
📽️ Belgeselin Arka Planı: Neden Bir Kült Oldu?
-
32 bölümlük devasa proje: 1991-1992’de Show TV’de yayınlandı, sonraki yıllarda genişletildi
-
Eşi görülmemiş erişim: Dönemin tüm kritik isimleriyle röportajlar (Bülent Ecevit’ten Süleyman Demirel’e, Kenan Evren’den Tansu Çiller’e)
-
Arşiv devrimi: O güne dek yayınlanmamış askeri darbe görüntüleri, gizli toplantı kayıtları
🔍 İçerik Rehberi: Demirkırat Neler Anlatıyor?
-
1960-1980: Darbeler Çağı
-
27 Mayıs’ın perde arkası: “Harbiyelilerin isyanı” nasıl planlandı?
-
12 Mart Muhtırası’nın ekonomik arka planı
-
Ecevit-Demirel çekişmesinin demokrasiye etkileri
-
-
1980-2001: Sivil Darbe Dönemi
-
12 Eylül’ün gölgesinde Özal reformları
-
28 Şubat sürecinin medyadaki yansımaları
-
Koalisyonlar çağında ekonomik krizler
-
🎤 Çarpıcı Anlar: Tarihe Geçen Sahneler
-
Kenan Evren’in itirafları: “27 Mayıs olmasaydı, ben de normal bir general olarak emekli olurdum”
-
Bülent Ecevit’in gözyaşları: 1974 Kıbrıs kararı öncesi yaşadığı iç hesaplaşma
-
Süleyman Demirel’in tarihi çıkışı: “Bir kere gitti mi bir daha gelmez” (muhtıra sonrası)
📚 Belgeselin Tarihsel Katkıları
-
Darbe mekanizmalarının deşifresi: Asker-siyasetçi-bürokrat ilişkileri ilk kez bu denli açık anlatıldı
-
Sözlü tarih çalışması: 300+ saatlik röportajlarla gelecek kuşaklar için arşiv oluşturuldu
-
Medya etiği standardı: Belgesel gazeteciliğin Türkiye’deki kilometre taşı oldu
🌟 Neden Hala Güncel?
-
Günümüz siyasi krizlerinin köklerini anlamak için temel referans
-
Darbe süreçlerinin toplumsal psikolojisini yansıtan bir ayna
-
Genç kuşaklara 20. yüzyıl Türkiyesi’ni öğreten en objektif kaynak
“Türkiye’nin demokrasi yolculuğundaki iniş çıkışları anlamak isteyen herkesin izlemesi gereken bir belgesel. Birand’ın titiz çalışması, siyasi tarihimizin karanlık dehlizlerine tutulan bir fener niteliğinde.” – Prof. Dr. Şerif Mardin
📌 Bilgi Notu:
-
Toplam 6 DVD’lik koleksiyon halinde satışa sunulmuştur
-
2007’de “Son Darbe: 28 Şubat” bölümüyle güncellenmiştir
-
TRT tarafından 2016’da dijital arşive alınmıştır