Hukukta İlkler – Tarih Testi

Esther Morris, 17 Şubat 1870 günü, ABD'nin Wyoming eyaletinin South Pass kentinde, Sulh Hukuk Mahkemesi'nde başkanlığa getirildi. İri yapılı, tatlı dilli, ama açık sözlü bir kadın olarak kent sakinlerinin sevgisini kazanan Morris, görev süresi içinde 70 davayı sonuçlandırdı. 

Melahat Ruacan Hanımefendi ise, tarihte Yargıtay'a seçilen ilk kadın yargıçtır.

23 Kasım 1846 doğumlu olan Arabella Mansfield, 1869'da Amerika Birleşik Devletleri'nde Iowa Barosuna kayıt olarak ABD'nin ve dünyanın ilk kadın avukatı oldu. Baro sınavını erkeklerle sınırlayan bir Iowa eyalet yasasına rağmen, Mansfield, yüksek puanlar alarak baro sınavını kazanmıştır. Kariyerini üniversite eğitimcisi ve yöneticisi olarak yaptı.

Charlotte E. Ray ise, tarihteki ilk siyahi kadın avukattır.

Elektrikli sandalye ile ölüme gönderilen ilk suçlu William Kemmler, 6 Ağustos 1890 günü New York'ta, Auborn Hapishanesi'nde can verdi. Kemmler, kız arkadaşı Tillie Ziegler’i baltayla öldürme suçundan ölüm cezasına çarptırılmıştır.

İdam cezasını elektrik vererek uygulama fikri, karanlık bir tip olan Harold P. Brown tarafından ortaya atıldı. Bir zamanlar Thomas Alva Edison'un yardımcılığını yapan Brown, Edison'un baş teknisyeni Dr. A.E. KenneUy'nin de yardımıyla sürdürdüğü çalışmaları sırasında, çok sayıda hayvanı elektrik vererek öldürdü. Bu iki çılgının çalışmalarına tanık olan bir görevli, notlarında Brown ve Kennelly'nin çalışmalarından şu şekilde söz ediyor:

"Zavallı köpekleri ve öteki başka hayvanları elektrik vererek öldürüyorlardı. Bazen deneme sırasında uygulanan akım, kadersiz hayvanın can vermesi için yeterli olmuyor, korkunç acılar içinde bağırmaya başlıyordu. O zaman kafasına bir tuğla ya da sopa ile vurarak işini bitiliyorlardı."

Bu açıklamaların yayınlanması üzerine, kamuoyunda çok geniş tepkiler ortaya çıktı. Elektrik endüstrisinin ileri gelen temsilcilerinin, Brown'ın çalışmaları sırasında şirketin izni olmadan Westinghouse firmasının yaptığı jeneratörleri kullandığını açıklamaları üzerine, bu tepkilerin dozu daha da arttı.

Kemmler’in elektrikli sandalyede idam edilmesi, bütün ulusu ilgilendiren bir olay haline geldi. İnfazdan bir hafta sonra "The Electrical Engineer" adlı dergi, hükümete yönelik bir eleştiri kampanyası açtı ve yöneticileri, Kemmler olayında bir insanı kobay olarak kullanmakla ve bilimi bir infaz olayına alet etmekle suçladı. Dergide, olayla ilgili olarak şu satırlar vardı:

"Şurası açıkça bellidir ki, Auburn’daki kurban, bu yeni infaz yöntemiyle anında can verememiş, akımın uygulanmasından dakikalarca sonra ölmüştür. İlk verilen akımla ölmediği görülünce, kendisine tekrar elektrik uygulanmış. Bu arada elektrotların değdiği yerde, deri yanmaya başlamış ve izleyiciler, Kemmler’in gözlerinde, çektiği büyük acının ""korkunç izlerini görmüşler."

Aynı günlerde, New York Times'ta Kremler'in infazını, asılarak ölmekten çok daha korkunç bir ölüm biçimi olarak tanımlıyordu. Resmi raporlara göre ' ise, Kremmler, ölüm odasına girdikten sekiz dakika sonra hayata gözlerini yummuştu.

Kemmler'ın infaz edilmeden önceki son sözleri...

"Beyler, hepinize iyi şanslar dilerim. İyi bir yere gideceğime inanıyorum ve gitmeye hazırım. Sadece benim hakkımda bunun doğru olmadığını söylemek istiyorum. Yeterince kötüyüm. Beni daha da kötü yapmak zalimce. Şimdi zamanımız var ve her şeyi doğru yapın, müdür bey. Aceleye gerek yok. Bu işi şansa bırakmak istemiyorum."

İ.Ö.1850 de Sümer ülkesinde bir cinayet işlendi. Üç kişi -bir berber, bir bahçıvan ve mesleği bilinmeyen biri- Lu-İnanna adlı bir tapınak görevlisini öldürürler. Katiller, belirtilmeyen bir nedenle, kurbanın Nin-dada adındaki karısına kocasının öldürüldüğünü haber verirler. Garip bir biçimde, kadın onların sırrını saklar ve yetkililere bildirmez. O zaman bile en azında uygar Sümer de adaletin kolu uzun ve kararı kesindi. Cinayet, Kral İr-Ninurtu'ya başkent Işın de bildirildi. Dava, Nippur da yurttaşlar meclisi mahkemesinde görüldü. Jüriden dokuz kişi, kadının sessiz kalarak suç işlediğini ileri sürerler ve diğer üç kişi ile beraber idam edilmesini isterler. Kadını savunan iki kişi, kadının tek suçunun sessiz kalmak olduğunu ve cinayete iştirak etmediğini ileri sürerler. Mahkeme heyeti kadını savunan iki kişiye katılır. Kocası sağlığında kadının gereksinimlerini karşılar gibi görünmediğinden kadının suskun kalmakla haklı olduğunu bildirirler. Nippur Meclisi yalnızca gerçek katiller olan üç kişiyi suçlu bulur ve kararı infaz etmeleri için cellatlara teslim eder.

Tarihte ilk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bu özellikleri ile Sümerlilere dünyadaki ilk Hukuk devleti denebilir. Otoritenin korunmak istenmesi hukuk kurallarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Lagaş Kralı Urukagina tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar “fidye ve bedel” sistemine dayanıyordu. 

Lagaş Kralı Urukagina'nın koyduğu yasalar tarihteki ilk yazılı kanunlardır. Yasaların önem arzeden bir diğer yönü ise ilk sosyal reform, ilk mülkiyet hakkı gibi; kendi zaman şartlarına göre büyük devrimlerdir. Tarihte bilinen en eski yazılı kanunu hazırlatan kişi. Kendisinin adı ile anılmış bu kanun basit kurallar içerir, daha çok "tarla sürenin, hayvan sağanındır" mantığı ile hazırlanmış ve dönemin ur şehrinde dini eksenli bir yönetim süren ve halkı ekonomik anlamda sömüren din adamlarının urukagina tarafında bir gece devrimi ile alaşağı edilmesi üzerine yazılmış kanunlar bütünü. Takriben MÖ. 3 bin de gerçekleştiği söylenmektedir. Ayrıca urukagina tarihin ilk devrimcisi sayılır bu olayla. Aşağı Mezopotamya'da bulunan Sümerlerin kralı Urukagina tarafından ilk yazılı kanunlar oluşturulmuştur (M.Ö. 2375). Bu kanunların cezalandırma yöntemi genel olarak "fidye" yani "bedel" sistemine dayalıydı.) Bataklıkları kurutarak tarım arazilerini oluşturmayı başarmışlardır. 

Urukagina hangi alanda kanunlar yapmıştır? 

Sosyal kanunlar, ticaret kanunları, özel kanunlar. İnsanların birbirlerine karşı işledikleri suçlara yönelik kanunlardır.