Hukuk kuralları, ülke çapında tutarlı ve birbiriyle uyumlu bir şekilde yorumlanarak uygulanmalıdır. Bunun sağlanabilmesi için sadece belirli yüksek yargı organlarının kendi içerisinde değil, tüm yargı sisteminde hukukun yeknesak uygulanmasını sağlamaya yönelik tedbirler alınmalıdır. Bu tedbirler, içtihat farklılıklarını teşvik ederek birbirine aykırı içtihatlar istikrar kazandıktan sonra devreye girmemeli, içtihat aykırılıklarının istikrar kazanmasını baştan engellemeyi sağlamaya elverişli olmalıdır. Bu amaç doğrultusunda gereken durumlarda ilgili yüksek yargı organlarının tamamından üyelerin katılımıyla oluşan bir ortak kurul oluşturulmalı ve bu ortak kurul tarafından aynı veya benzer konuya ilişkin verilen karar ilgili tüm yargı kolları bakımından sonuç doğurabilmelidir. Hatta Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru yargılamalarında da duruma göre benzer bir usûl benimsenebilmelidir. Zira Anayasa Mahkemesi de diğer yargı kollarındaki içtihatlara yönelik temel hak ihlali iddialarını karara bağlarken ilgili içtihatları değerlendirerek sonuca gitmekte ve böylece içtihatları değiştirici veya yönlendirici bir rol üstlenmektedir. Bu nedenle, bu etkiyi haiz kararların ilgili içtihadı geliştirmiş olan yüksek yargı organının da sürece katılımıyla ortaya çıkmasının daha uygun olacağı kanaatindeyiz. Bu katılımın sadece görüş sunmak veya belirli sayıda oy yetkisini haiz üye göndermek suretiyle sağlanması mümkündür. Kuşkusuz, böyle bir yeni sistem Anayasa değişikliği gerektirebilecek nitelikte olup bu süreçte konunun farklı boyutlarıyla ele alınarak tartışılması mümkündür. Ancak, yüksek yargı organları arasındaki içtihat farklılıklarının derinleşmesinin engellenmesi için bir yol bulunması gerektiğini; aksi hâlin, hukuk devleti ilkesiyle bağdaşması güç görünen sonuçlar doğurduğunu düşünüyoruz.
Doç. Dr. Uğur BULUT – İzmir Bakırçay Üniversitesi Hukuk Fakültesi, ugur.bulut@bakircay.edu.tr
MAKALENİN TAMAMINI BURADAN OKUYABİLİRSİNİZ!
