Başlarken 👩‍⚖️

Hukuk öğrenmek sadece teorik bilgiyle olmaz. Gerçek sınav, bir olay karşısında ne yapacağını bilmekle başlar.

İşte bu rehber, sınavlarda veya uygulama derslerinde karşına çıkacak olayları çözebilmen için geliştirilmiş bir “akıl yürütme modeli” sunuyor.

15 adımlı bu model sayesinde:

✔️ Olayları daha iyi analiz edeceksin

✔️ Doğru hukuki yaklaşımı seçeceksin

✔️ Gerekçeli ve ikna edici sonuçlara ulaşabileceksin

Neden Bu Rehber?

Hukuk eğitimi boyunca karşına çıkacak olaylar, aslında çözülmeyi bekleyen küçük davalardır. Ne kadar çok okursan oku, doğru yöntemi bilmeden çözüm üretmek zordur. Bu rehber tam da bunun için:

📌 Olayı doğru okumayı,

📌 Hukuku doğru uygulamayı

📌 Ve en önemlisi, ikna edici sonuç yazmayı öğretmek için.

Hukuk, sadece “bilmeyi” değil, “doğru şekilde uygulamayı” da gerektirir. Elinde bir olay metni var ama nereden başlayacağını bilmiyorsan, doğru yerdesin. Bu rehber, özellikle sınavlarda verilen olayların nasıl çözüleceğini adım adım anlatıyor. Gereksiz akademik süslemeler yok. Sade, işlevsel ve anlaşılır.

Hazırsan başlayalım! 🚀

1. Olayı Tanı: İlk Bakış 🚦

Metni ilk kez okurken amaç: konunun ne olduğunu kabaca anlamak.

• Detaylara takılma

• İsimleri, olayları, temel hareketleri kabaca belirle

• “Kim, kime ne yaptı?” diye sor kendine

2. Tarafları Belirle 👥

Olayda kimler var? Kim davacı, kim davalı gibi düşün:

• Gerçek kişi mi, şirket mi, kamu kurumu mu?

• Aralarında nasıl bir ilişki var?

• Kim hakkını arıyor, kim savunmada?

Not: İsimleri (A), (B) gibi kısaltarak yazmak olayın takibini kolaylaştırır.

3. Zaman Çizelgesi Oluştur 📆

Her olayın bir hikâyesi, her hikâyenin bir zamanı vardır.

Tarihler üzerinden sıralama yaparak olayın akışını netleştir:

• Önce ne oldu?

• Sonra hangi adımlar atıldı?

🟡 İpucu: Kronoloji, sorumluluğu anlamak için ipuçları verir.

4. Olaydaki Talebi Tespit Et 🎯

En önemli adımlardan biri: Olayın merkezindeki hukuki talebi bulmak.

• Kim, kimden, ne istiyor?

• Bu talep maddi mi? Manevi mi?

• Bir sözleşmeye mi dayanıyor, yoksa haksız fiile mi?

5. Gereksiz Bilgileri Ele ✂️

Her bilgi olayın çözümünde kullanılmaz.

• Süs cümlelerini atla

• Aynı şeyi tekrar eden ifadeleri geç

• Sorunun çözümüne katkısı olmayan bilgileri filtrele

Unutma: Gereksiz bilgi dikkat dağıtır.

6. Çekişmeli Noktaları Ayır ⚖️

Olayda tarafların aynı fikirde olmadığı noktaları bul:

• Neyi tartışıyorlar?

• Hangi konuda uyuşmazlık var?

• Hangisi ispatlanmalı?

Bu ayrım, özellikle delil ve ispat yükünü doğru yerleştirmen açısından kritik.

7. Hukuki Meseleyi Formüle Et 🧠

Artık hukuki soruyu netleştirme zamanı.

Bunu bir cümleyle ifade edebilmelisin:

“Bu olayda, A’nın B’den talep ettiği bedelin hukuki dayanağı var mıdır?” gibi.

🟢 Sınavlarda genelde puan kazandıran yer, burayı iyi formüle etmendir.

8. Hangi Kurallar Uygulanacak? 📚

Artık “hukuku” devreye sokabilirsin.

• Önce ilgili yasa maddelerini düşün

• Sonra varsa içtihatlar, öğretideki görüşler

• Yardımcı kaynaklar (örf-adet, hakim yaratımı, vs.) ancak gerektiğinde

Kanun varsa onu kullan, yoksa diğer araçlara geç.

9. Hukuki Yoruma Başla 🧾

Aynı yasa, farklı olaylarda farklı şekilde yorumlanabilir.

• Kuralı doğrudan uygula mı?

• Geniş mi dar mı yorumlamalıyım?

• Olayın özüne mi, sözüne mi daha çok uymalı?

🟡 Uyarı: Yorum yaparken varsayımlar değil, metin ve bağlam esas alınır.

10. Alternatif Çözümleri Düşün 💡

Her olayın tek bir çözümü yoktur.

• Başka ne olasılıklar var?

• Farklı bakış açıları neler?

• Doktrindeki ya da yargıdaki farklı görüşler olayı nasıl etkiler?

Sınavlarda alternatif çözüm sunmak artı puan kazandırır.

11. En Uygun Çözümü Seç ✅

Alternatifleri tarttıysan, artık bir tanesini tercih et.

• Neden bu çözümü seçtin?

• Gerekçen ne?

• Uygulamada bu çözüm makul mü?

Güçlü bir gerekçeyle desteklenmiş tercih, seni öne çıkarır.

12. Sonucu Gözden Geçir 🔄

Yaptığın değerlendirme mantıklı mı?

• Çelişki var mı?

• Tüm unsurları ele aldın mı?

• Olması gereken sonuca ulaştın mı?

Bazen en büyük hata, doğru sonuca yanlış yolla gitmektir.

13. Yazarken Açık ve Net Ol 📝

Çözümünü yazıya dökerken:

• Kısa, anlaşılır cümleler kullan

• Teknik terimleri doğru yerlerde ve doğru anlamda kullan

• Gereksiz süslü anlatımdan kaçın

📌 Unutma: Ne kadar bilirsen bil, anlatamadığın bilgi yok hükmündedir.

14. Zihinsel Taslak Oluştur 🗺️

Yazmadan önce küçük bir plan yap.

• Hangi sırayla yazacağım?

• Önce tespiti mi, sonra yorumu mu?

• Sonuç hangi cümleyle bağlanmalı?

Taslak, hem zamanı yönetmeni sağlar hem yazını toparlar.

15. Pratik Yap, Deneyim Kazan 💪

Olay çözmeyi kitap okuyarak değil, olay çözerek öğrenirsin.

• Geçmiş sınav sorularını çöz

• Çözdüklerinden geri bildirim al

• Zamanla kendi tarzını oturt

🎯 Unutma: Her çözdüğün olay, seni bir adım daha geliştirir.

🎉 Sonuç

Hukuki olay çözümü bir beceridir. Bu 15 adımı içselleştirirsen, olayları sadece “okuyan” değil, “çözebilen” bir hukukçu olursun. Unutma: Her olay, çözümünü içinde taşır. Önemli olan doğru soruları sorup doğru yoldan ilerlemektir.

Hazırsan şimdi bir örnek olay çözümüyle pratiğe geçmeye ne dersin? 😉

🎓 Örnek Uygulama: Satım Sözleşmesinde Ayıplı Mal – Hukuki Olay Çözümü

📌 Olay Metni:

Ayşe, sosyal medya üzerinden gördüğü bir reklamla, Barış’ın yönettiği “TeknoPaket” adlı internet sitesinden yeni model bir telefon sipariş etti. Ürün açıklamasında cihazın “hiç açılmamış, sıfır kutusunda” olduğu belirtilmişti.

Ayşe, 3 gün sonra ürünü teslim aldı ancak kutunun daha önce açılmış olduğu ve ekranında çizikler bulunduğunu fark etti. Aynı gün Barış’a mesajla durumu bildirip ürünün değiştirilmesini talep etti. Barış ise, “Ürün teknik olarak çalışıyor, bu haliyle de kullanılabilir. İade ya da değişim yapmıyoruz” yanıtını verdi.

Ayşe, bunun üzerine ürünü iade edip ödediği 17.000 TL’yi geri almak amacıyla hukuki yollara başvurmak istedi.

🔍 Öğrenciden Beklenen:

Aşağıdaki adımları takip ederek olayı çözümle:

1. Tarafları tanımla

2. Zaman çizelgesi oluştur

3. Talebi ve uyuşmazlığı netleştir

4. Uygulanabilir kanun maddelerini belirle (örneğin TBK md. 219, 227)

5. Ayıplı mal kavramını açıkla

6. Ayşe’nin hakları ve süreleri üzerine değerlendir

7. Barış’ın savunmasını irdele

8. Olası çözümleri yaz ve hangisinin daha doğru olduğunu gerekçelendir

9. Çözümünü sade, kısa ve net cümlelerle ifade et

10. Hukuki sonuca ulaş: Ayşe parasını geri alabilir mi? Gerekçen ne?

💡 İpucu: Ayşe’nin ayıp bildirimini zamanında yapıp yapmadığı, ürünün ne kadar ayıplı olduğu ve satıcının sorumluluğu gibi konulara dikkat et. Her adımı mantıklı bir sıraya koy, gerekçelerini açıkla.

✅ Örnek Olay Çözümü: Ayıplı Mal ve Satıcının Sorumluluğu

🧩 Tarafların Belirlenmesi:

• Ayşe → Alıcı (Tüketici)

• Barış → Satıcı (TeknoPaket isimli sitenin işleteni)

🕰️ Olayın Kronolojisi:

• 📱 Ayşe ürünü sipariş eder

• 📦 3 gün sonra teslim alır

• 👀 Kutunun açılmış olduğunu ve ekran çiziklerini fark eder

• 📩 Aynı gün Barış’a bildirir ve değişim talep eder

• 🙅‍♂️ Barış talebi reddeder

🎯 Uyuşmazlık Noktası:

Ayşe, sözleşmeye uygun olmayan (ayıplı) bir ürün teslim almıştır. Ürünü iade ederek parasını geri almak istemektedir. Barış ise değişim/iade kabul etmemektedir.

⚖️ Uygulanacak Hükümler:

Türk Borçlar Kanunu (TBK):

• Madde 219: Satıcının ayıptan sorumluluğu

• Madde 223-227: Alıcının seçimlik hakları ve ihbar yükümlülüğü

• Madde 231: İade koşulları

🔍 Olayın Hukuki Değerlendirmesi:

1. Satılan şey ayıplı mı?

   • Evet. “Sıfır ve hiç açılmamış” olduğu belirtilmiş ama kutu açılmış, ekran çizik. Bu, ayıplı mal kapsamındadır.

2. Ayşe, ayıbı zamanında bildirmiş mi?

   • Evet. Aynı gün bildirim yapmış. TBK 223’e göre bu süre uygundur.

3. Satıcı (Barış) sorumluluktan kurtulabilir mi?

   • Hayır. İlanla birlikte satılan ürün hakkında yanlış bilgi verilmiş. Satıcı, ayıplı malı bilmediğini ya da sorumlu olmadığını iddia edemez.

🛠️ Ayşe’nin Hakları:

Ayşe, TBK madde 227 kapsamında şu haklara sahip:

✅ Sözleşmeden dönme

✅ Bedelde indirim isteme

✅ Ücretsiz onarım isteme

✅ Ürünle ayıpsız benzerini talep etme

Ayşe burada sözleşmeden dönme hakkını kullanmak istemiştir.

🧠 Değerlendirme:

• Bildirim süresi uygundur

• Talep edilen çözüm, kanuna uygundur

• Satıcı, ayıbın varlığını kabul etmiş ancak sorumluluğu reddetmiştir

• Bu tutum, TBK’ya aykırıdır

🧾 Sonuç:

Ayşe, ayıplı mal nedeniyle sözleşmeden dönme hakkını kullanabilir.

Barış, 17.000 TL’yi iade etmekle yükümlüdür.

🟩 Hukuki Sonuç: Ayşe, hakkını yasal sürede kullanmış; satıcının iade talebini reddetmesi geçerli değildir.

Bu çözümde şu beceriler gösterilmiştir:

✅ Olayı analiz etme

✅ Doğru kanun maddelerine başvurma

✅ Gerekçeli sonuç oluşturma

✅ Açık ve sade yazım dili kullanma

🟦 Bu içerik, ankahukuk.com tarafından, hukuk fakültesi öğrencilerinin yolunu aydınlatmak, sınavlarda ve meslek hayatında bir adım öne geçmelerini sağlamak için titizlikle hazırlanmıştır. Çünkü biz biliyoruz ki, iyi bir hukukçu olmanın ilk adımı; iyi bir yol arkadaşıyla başlar. 🕊️📚💙