Zola’nın ünlü ‘Suçluyorum!’ yazısı ve hüküm giymesi sayesinde Dreyfus Davası, parlamentonun, hükümetin, bütün devlet güçlerinin üzerine çıkar. Dreyfus artık bir simgedir. Zola da, Dreyfus’ün kişiliğinde insanlığın ve adalet değerinin doruktaki savunmanıdır.
Dönem, uç ulusçuluğun doruklara ulaştığı, Dreyfus yanlısı olmanın, yanlış insan olmaya yettiği dönemdir.
Zola Davasının sonuçları bir bir yaşanır.
Av. Leblois Paris VII. Bölgesi Belediye Başkan Yardımcılığından uzaklaştırılır.
Picquart, 23 Şubatta hizmette ağır kusur işlediği gerekçesiyle açığa alınır.
Bilimler Akademisi üyesi ünlü kimyacı Profesör Grimaux, Zola ve Perreux’den yana tanıklık ettiği için emekli edilir.
Binbaşı Henry yararına sahte belgeler düzenleyen yazı ustası Lemercier-Picard kendini asar. Bu olay pek yankı yapmaz, ama elbette önemlidir.
Henry ile Picquart 5 Martta düello yaparlar. Picquart yaralanır ve Esterhazy’nin düello önerisini reddeder.
Genel seçimler yapılır. Dreyfus Davasına karşı çıkan ünlüler yitirirler. Özellikle Jaurès ve Reinach yeniden seçilemezler.
Güç yitiren Méline Hükümeti çekilir.
Yeni Brisson Hükümetinin Savaş Bakanı General Cavaignac, Dreyfusçülere kesin darbe vurmaya kararlıdır.
Dosyayı inceletir. Dreyfus ile Esterhazy’nin suç ortağı olduğu kanısına ulaşır. Dreyfus’ün Guyane’a yollanması sırasında geçit resminde bulunan ve kendisine Dreyfus’ün itiraflarda bulunduğunu söyleyen Yüzbaşı Lebrun-Renaud’dan bir itiraf tutanağı düzenlemesini ister.
Cavaignac, Ulusal Meclis kürsüsünden Dreyfus kararına övgüler yağdırır. Dreyfus’ün çürütülemez kanıtlarla hüküm giydiği vurgular.
Bununla yetinse gene iyi. Picquart, Av. Leblois, Jaurès, Zola ve avukatı Labori’nin ve kararın yenilenmesini isteyen herkesin yargılanmalarını da ister. Kaygıları dindirmek amacıyla Henry’nin düzenlettiği sahte belgeleri milletvekillerine gösterir.
Alkışlanır.
La Lanterne Yazarı Millerand, Cavaignac’ın ‘kamu vicdanını yatıştırdığını’ yazar, övgüyle.
Cavaignac da, Millerand da aldanmıştır.
Picquart, 8 Temmuzda Başbakan Brisson’a bir mektup yazar. ‘Savaş Bakanı, der, Ulusal Meclis kürsüsünden üç tane sahte belge gösterdi. Bunlardan 1894 tarihli olanların dava ile ilgileri bulunmamaktadır. 1896 tarihli olan ise bütünüyle düzmecedir. Yetkili yargı organlarında bunu kanıtlamaya hazırım.’
Péguy’e göre ‘Başbakan Brisson bir ‘hikmet-i hükümet adamı’dır. Kılını kıpırdatmaz.
Cavaignac, Picquart ve Av. Leblois hakkında devletin güvenliğiyle ilgili gizli belgeleri açığa vurma suçundan yargılanmaları için dava açar.
Yargıç Favre, ilkin Picquart ile ilgili suçlamaları inceler ve onu tutuklar. Sonra da Picquart’ın ihbar ettiği Esterhazy ile kapatması Marguerite Pays’yi, sahte belge düzenleme suçlarından tutuklar.
Bu arada Cavaignac, Picquart tarafından düzenlendiği ileri sürülen belgeleri, özellikle Alexandrine imzalı olanı incelenmesini Yüzbaşı Cuignet’den ister.
13 Ağustos 1898’de Yüzbaşı Cuignet çok şaşırtıcı bir ipucuna rastlar. Gerçek belge ile düzmece belge arasında renk ve çizgi başkalıkları vardır.
Sahtecilik çarpıcıdır.
Zola umudunu yitirdiği bir sırada Avukatı Labori’ye yazdığı mektupta şöyle demişti(r): ‘Bilinemeyen, öngörülemeyen bir zamanda, bize gökten bir yıldırım düşmesini dilerim.’
İşte o yıldırım, Cuignet’nin bu saptamasıyla yargısal yanılgının ve dolayısıyla Dreyfus karşıtlarının üzerine düşecektir.
Cuignet, durumu hemen Cavaignac’a bildirir.
Binbaşı Henry’yi çağırır, Cavaignac. Henry, Genel Kurmay Başkanı General de Boisdeffre ve General Roget önünde bu tür olaylarda sığınılan basmakalıp gerekçeyi yineler ve ülkenin yararlarını ve kendi şerefini korumak için sahte belge düzenlediğini itiraf eder.
Tutuklanan Henry, ertesi günü Mont-Valérien Cezaevinde usturayla gırtlağını keserek canına kıyar.
Bu ikinci intihardır.
Ele geçen sahte belge ve Binbaşı Hubert Joseph Henry’nin intiharıyla birlikte süreç hızlanır.
Henry’ye inanan Genel Kurmay Başkanı General de Boisdeffre ve Savaş Bakanı General Cavaignac, demokratik ahlakın gereğine uyarak görevlerinden ayrılırlar.
Dreyfus’ün eşi Lucie, Başbakan Brisson’dan Davanın yeniden görülmesini ister.
Hükümet, ‘Yeniden İnceleme Yarkurulu’ndan (komisyon) Bayan Lucie Dreyfus’ün isteğini incelemesini ister.
Yargıç Bertulus’un yaptığı soruşturmada Genel Kurmay ile Esterhazy arasındaki çatışma açığa çıkar.
Esterhazy, dolandırıcılık suçundan tutuklanmak üzere iken 7 Eylül 1898’de ortadan kaybolur.
12 Eylülde du Paty de Clam Genelkurmayda yaptığı kimi eylemleri yüzünden görevinden ayrılır.
İp gittikçe gerilmektedir.
İpin bir ucunda Dreyfus karşıtları, öbür ucunda Dreyfus yandaşları vardır.
Bu gergin ortamda ipi koparacak bir karar verilir.
Yarkurulun raporu üzerine Brisson Hükümeti, konuyu oyçokluğuyla yargıya götürmeye karar verir. Azınlıkta kalan Savaş Bakanı Zurlinden ile Bayındırlık Bakanı Tillaye çekilirler.
Bu görüşü destekleyen Adalet Bakanı Sarrien, Dreyfus Davasının yenilenmesi için Yargıtay Ceza Dairesine başvurur.
Salıverilme isteği reddedilen Picquart, Mahkemeden çıkarken kalabalığa ilginç şeyler söyler: ‘Bu soruşturma başlamadan önce belki son kez konuşmuş olacağım. Eğer cezaevinin hücresinde Lemercier-Picard’ın ipi ya da Henry’nin usturası gibi bir şey bulunursa bunun anlamı, benim öldürülmüş olduğumdur.’
24 Ekimde Paris’te Dreyfus karşıtları görkemli bir gösteri yaparlar.
25 Ekimde yeni Savaş Bakanı Chanoine çekilir.
Dosyada Yüzbaşı Cuignet’nin sınıflandırarak koyduğu 374 gizli belge bulan Ceza Dairesi, 29 Ekimde yargılanmanın yenilenmesine ve yeni soruşturma açılmasına karar verir.
Ulusçu basın, Daire Başkanı Loew ile üyeler Manau, Bard, Dareste, Rouiller, Attahalin ile Yargıtay Başkanı Ballot-Beaupré’ye ağır suçlamalar yöneltir.
Daha sonra anılarında özel daire başkanlarından Quesnay da Beaurepaire, yargıçlar üzerinde kuşkular yaratıldığını ayrıntılarıyla anlatmıştır.
Sonraki Yargıtay Başkanı Mazeau da yargıçların sakin ve özgür karar vermeleri için Ceza Dairesi yargıçlarına yönelik baskıdan söz eder.
Yeni ayaklanmalar yaşanır. Ama gerçek yol almaktadır.
24 Kasımda Dreyfus ilkin istinabe yoluyla dinlenir.
4 Mart 1899’da dosyanın tutanakları Ceza Dairesi üyelerine dağıtılır.
Le Figaro gazetesinin sorumluları bunların içeriklerini yasaya aykırı olarak kamuoyuna duyurdukları için para cezasına çarptırılırlar.
29 Mayıs 1899’da Yargıtay Başkanı Ballot-Beaupré yazdığı raporu yargıçlara dağıtır. Uzun incelemelerden sonra ‘bordro’nun Dreyfus tarafından değil, Estehazy tarafından yazıldığı sonucuna ulaştığını bildirir.
Esterhazy suçunu itiraf eder, kimi yalanlar ekleyerek.
3 Haziran 1899’da Yargıtay, Yüzbaşı Alfred Dreyfus hakkında Savaş Mahkemesinin verdiği 22 Aralık 1894 tarihli hükümlülük kararını bozar, Dreyfus’ün Rennes Savaş Mahkemesince yeniden yargılanmasına karar verir.
*DEVAMI SONRAKİ YAZIMIZDA ***
