Radyo televizyon konuşması (12.11.1982)
7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, 1982 Anayasası’nın halkoylaması sonucu kabul edilmesinden sonra 12 Kasım 1982’de radyo ve televizyondan konuşarak, vatandaşlara teşekkür etti.
Evren, “Vatandaşlarımızın gösterdikleri bu yüksek seviyedeki siyasi bilincin, Türk milletinin, hürriyet ve demokrasiye sahip olma azminin kesinliği yönünden, bütün dünyada derin bir saygı ve hayranlık uyandıracağından şüphe etmemekteyim” dedi.
Cumhurbaşkanı Evren’in konuşmasından…
“Bu oylama sonunda görülmüştür ki, oy kullanma hakkına sahip bulunan vatandaşlarımızın yüzde 91’i sandık başına gitmiş ve bu yeni Anayasayı oylamak gibi, siyasi haklarının en önde gelen bir hakkını, yargının mutlak denetim ve yönetimi altında büyük bir serbesti içerisinde kullanmıştır.”
“Bu katılma oranı, gerek memleketimizde, gerek hür demokratik rejimle idare edilen diğer herhangi bir ülkede ender görülebilen çok yüksek bir orandır.”
“Bu yüksek katılma oranı, hürriyetçi Türk demokrasisinin gelecekteki hayatiyetinde, güç ve kuvvetinde, fevkalade değerli bir dayanak olacaktır. “
“Sizler, kabul ve tasvip ederek oylarınızla, Türk milletinin “milli irade tecellisi ve eseri” haline getirdiğiniz bu Anayasa ile, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde sadece yeni bir dönem açmış olmakla kalmıyorsunuz; bu Anayasa ile, devletimize “düzeltilmiş yeni bir yapı”, yeni görevler, yeni bir işleyiş tarzı, yeni bir zihniyet, yeni bir enerji ve hayatiyet, milletimize de, yepyeni bir milli birlik ve beraberlik ruhu getirmiş bulunuyorsunuz.”
“Bütün dünyanın, özellikle, 12 Eylül 1980’den bu yana yönetimimizi her fırsatta karalamaya ve içişlerimize karışmaya yeltenen Avrupalı bazı ülkelerin yüce milletimizin bu büyük karar ve iradesi karşısında bu olumsuz tutum ve davranışlarını terk ederek hürmetle eğileceklerini ümit ediyorum.”
“12 Eylül yönetimini bir türlü içlerine sindirememiş olan içimizdeki bazı mihrak ve kişilerin de geçmişi geride bırakarak, milletin ittifakı olan milli iradeye hürmetkar olarak ve milletin emrine uyarak Anayasa’ya sadakat ve bağlılık mecburiyetlerini gönüllerinde duymalarını temenni ediyorum. Ancak böylece doğru yolu bulmuş olacaklardır.”
“12 Eylül Harekatı’nı zaruri ve kaçınılmaz kılmış bulunan sebeplerin tahlil ve tespitinde, kardeşleriniz, evlatlarınız ve sizlerin ayrılmaz bir parçanız olan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bu hareketindeki isabeti ve vatanseverliği, milli bir ittifakla karara bağlamış oluyorsunuz.”
7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in, 1982 Anayasası’nın halkoylaması sonucu kabul edilmesinden sonra radyo ve televizyondan yaptığı konuşma şöyle:
Sevgili Vatandaşlarım,
Uzun zamandan beri, üzerinde çeşitli eleştiriler yapılan, müspet ve menfi görüşler ileri sürülen Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin yeni Anayasası 7 Kasım 1982 günü Türk milletinin onayına sunulmuş ve yapılan bu halkoylamasının sonuçlan da Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edilmiş bulunmaktadır.
Bu oylama sonunda görülmüştür ki, oy kullanma hakkına sahip bulunan vatandaşlarımızın yüzde 91’i kucağında çocuğuyla, üzerindeki gelinliği çıkarmadan, hasta yatağından kalkarak, seyahatini yarıda keserek gayrimüsait hava şartlarına rağmen sandık başına gitmiş ve bu yeni Anayasayı oylamak gibi, siyasi haklarının en önde gelen bir hakkını, yargının mutlak denetim ve yönetimi altında büyük bir serbesti içerisinde kullanmıştır.
Bu katılma oranı, gerek memleketimizde, gerek hür demokratik rejimle idare edilen diğer herhangi bir ülkede ender görülebilen çok yüksek bir orandır. Aziz ve sevgili vatandaşlarımı, evvela, gösterdikleri bu yüksek siyasi sorumluluk fikrinden ve duygusundan dolayı gönülden kutlarım. Bu “yüksek katılma oranı”, hürriyetçi Türk demokrasisinin gelecekteki hayatiyetinde, güç ve kuvvetinde, fevkalade değerli bir dayanak olacaktır. Hürriyetçi demokrasi hayatına ve uygulamasına, bu rejimin dünyadaki tarihi itibariyle “yeni geçmiş” sayılabilecek ülkemizde, vatandaşlarımızın gösterdikleri bu yüksek seviyedeki siyasi bilincin, Türk milletinin, hürriyet ve demokrasiye sahip olma azminin kesinliği yönünden, bütün dünyada derin bir saygı ve hayranlık uyandıracağından şüphe etmemekteyim.
Böyle bir katılma nispetini gerçekleştirmekle, milletçe ne kadar iftihar etsek azdır.
Kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun surette kullanılmış olan geçerli oyların yaklaşık yüzde 91,5’ini teşkil eden oy ile, Türk milleti tarafından kabul ve tasvip edilmekle yeni Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Anayasa’nın başlangıç kısmında da ifade olunduğu gibi doğrudan doğruya Türk milletinin eliyle vaz olunmuş bir Anayasa maliyet ve hüviyetini kuvvet ve geçerliliğini kazanmış bulunmaktadır.
1982 Anayasası devletimize, memleketimize hayırlı, uğurlu ve aziz Türk milletine kutlu olsun…
Milletimiz, gerek Anayasa için yapılan halkoylamasına yüzde 91 gibi yüksek bir oranda katılmak, gerek kendisine sunulan bu Anayasa’yı yüzde 91,5 gibi bir oranla canı gönülden tasvip etmek suretiyle, dünya önünde demokrasi imtihanını emsalsiz bir başarıyla vermiş, böylece kendi genç ve taze demokrasi tarihine de her bakımdan övünülecek yeni bir sayfa daha ilave etmiş bulunmaktadır.
Kabul ve tasvip oylarının, memleketimizin dört bir tarafında, şehirlerimizde, kasaba ve köylerimizde alman neticeler itibariyle, önemli sayılabilecek hiçbir farklılık göstermemesi ve yurdun her yanında, yeni Anayasamızın, vatandaşlarımızca, “aynı nispet içinde” diyebileceğimiz oylarla, adeta bir tek ses halindeki milli iradeyle kabul edilip benimsenmiş olması, içeride ve dışarıda dosta, düşmana Türkiye’ye nasıl bakılması gerektiği hususunda örnek bir ders teşkil etmiştir.
Görülmektedir ki, Türk milleti, tarihi boyunca olduğu gibi bugün de milli birlik, milli bütünlük, milli dayanışma ve milli beraberlik içindedir ve bunu, gerektiğinde şaheser örnekleriyle bütün cihana ispat etmeye her zaman muktedirdir.
Türk milleti, Kurtuluş Savaşı’nda olduğu gibi, ülkesine, devletine, yüksek milli haslet ve değerlerine, kısaca, bütünüyle milli varlığına karşı, tarihinin hangi anında ve safhasında, ne kadar vahim bir suikast, ne derecede korkunç bir tehdit, ne ölçüde büyük bir tuzak hazırlanırsa hazırlansın, milli birlik ve beraberliğiyle bütün tehlikeleri aşmasını bilmiştir.
Türk milleti, kökleri, tarihin binlerce yıl derinliklerine inmesine rağmen, hala genç, hala zinde, hala azim, irade, hayat ve enerji dolu taptaze ve büyük bir millettir.
Türk milleti, kendisini tarihin ve bugünün en büyük milletlerinden biri yapan çok yüksek ve emsalsiz bütün milli meziyet ve değerlerini her zamanki tazeliğiyle korumayı ve bunları yenileriyle taçlandırmayı milli ve tarihi bir görev olarak üstlenmiştir.
Ezeli ve ebedi olan, büyük Türk milletinin, bugünkü nesilleri, şanlı ecdadının bugünkü hayırlı ve şerefli evlatları olarak bizlerin de gelecekteki Türk nesillerine, hayırla yad edilecek şerefler ve iftiharlar bırakmakla mükellef bulunduğumuz hatırdan çıkartılmamalıdır.
Böyle büyük bir millete mensup olmanın, onun bir ferdi bulunmanın övünç, gurur ve iftiharı en büyük mutluluğumuzdur.
Aziz Vatandaşlarım,
Sizler, kabul ve tasvip ederek oylarınızla, Türk milletinin “milli irade tecellisi ve eseri” haline getirdiğiniz bu Anayasa ile, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde sadece yeni bir dönem açmış olmakla kalmıyorsunuz; bu Anayasa ile, devletimize “düzeltilmiş yeni bir yapı”, yeni görevler, yeni bir işleyiş tarzı, yeni bir zihniyet, yeni bir enerji ve hayatiyet, milletimize de, yepyeni bir milli birlik ve beraberlik ruhu getirmiş bulunuyorsunuz.
Ayrıca, hak ve hürriyet azminizi, Türk milletinin hür ve demokratik rejimi ne kadar kuvvet ve içtenlikle benimsemiş olduğunun yeni bir örneğini ve bu husustaki millet iradesini göstermiş oluyorsunuz.
12 Eylül Harekatı’nı zaruri ve kaçınılmaz kılmış bulunan sebeplerin tahlil ve tespitinde, kardeşleriniz, evlatlarınız ve sizlerin ayrılmaz bir parçanız olan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bu hareketindeki isabeti ve vatanseverliği, milli bir ittifakla karara bağlamış oluyorsunuz.
12 Eylül öncesindeki anarşiyi, terörü, bölücülüğü ne derin bir nefretle telin ettiğinizi, memleketin o acı günlere sürüklenmesini bilerek veya bilmeyerek sebep olanlarla, felakete doğru gidişine lakayt ve sorumsuzca seyirci kalmış bulunanları kınayarak benim beyan ve taahhütlerime karşı türlü sevgi ve inanç tezahürleriyle daima göstermiş bulunduğunuz milli itimadı belgelendirmiş bulunuyorsunuz.
Türk Devleti’nin yalnız içteki güvenilirliğini değil, bütün dünya devletleri karşısındaki saygınlık ve itibarım da tazelemiş ve yüceltmiş bulunuyorsunuz.
Bundan böyle, ne içeride, ne dışarıda, hiç kimse, Türk milletinin hürriyet ve demokrasi azminden zerrece kuşku duymaya vesile olabilecek bir sebep göremeyecek, gösteremeyecektir.
Bütün dünyanın, özellikle, 12 Eylül 1980’den bu yana yönetimimizi her fırsatta karalamaya ve içişlerimize karışmaya yeltenen Avrupalı bazı ülkelerin yüce milletimizin bu büyük karar ve iradesi karşısında bu olumsuz tutum ve davranışlarını terk ederek hürmetle eğileceklerini ümit ediyorum.
12 Eylül yönetimini bir türlü içlerine sindirememiş olan içimizdeki bazı mihrak ve kişilerin de geçmişi geride bırakarak, milletin ittifakı olan milli iradeye hürmetkar olarak ve milletin emrine uyarak Anayasa’ya sadakat ve bağlılık mecburiyetlerini gönüllerinde duymalarını temenni ediyorum. Ancak böylece doğru yolu bulmuş olacaklardır.
Aziz Vatandaşlarım,
Kabul ve tasvip ettiğiniz Anayasa ile Türkiye Cumhuriyeti tarihinde açmış bulunduğunuz bu yeni dönemin eşiğinde, geçmiş acılarımızı unutmadan, fakat artık mecbur kalmadıkça o acı günlerin sözünü etmeyerek, tarihe ve cihana karşı bir kere daha ispatladığımız milli birlik ve beraberliğimizle, Türkiye’mizin mutlu ve nurlu geleceğine bakalım ve artık o geleceği hazırlayıp gerçekleştirelim.
Anayasamızda yer aldığı şekilde Türkiye Cumhuriyeti’ni, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletinin sahip olması gereken bütün vasıtalarıyla teçhiz ederek milletimizi huzur, refah ve güven dolu bir toplum haline getirelim.
Birbirimizin hak ve hürriyetine, haysiyet, şeref ve şahsiyetine, aynı yuvada yaşayan ve yekdiğeri için her türlü fedakarlığa hazır bulunan, aynı ailenin evlatları ve fertleri gibi saygılı, birbirimize karşı samimi sevgi içindeki bir hayata hazırlanalım.
Anayasa’mıza, hürriyetçi demokrasimize, devletimize ve onun türlü müesseselerine sahip çıkalım ve onları koruyalım.
“Yurtta sulh, cihanda sulh” istek ve iradesiyle, milli haslet ve meziyetlerimizi kullanarak, iki gün evvel ölümünün 44.yıldönümünde tekrar içimizde yaşattığımız Cumhuriyet’imizin kurucusu ebedi önderimiz Atatürk’ün ilke ve inkılaplarının izinde, milli benliğimizi koruyarak, yurdumuzu “müspet ilimle” imar edelim, ecdadımızın bize can ve kan pahasına miras bıraktığı, bir günde dört mevsimi birden görebildiğimiz bu cennet vatanda, huzur, hürriyet ve güven için:e. müreffeh bir toplum olabilmek için bütün gayretimizi birleştirelim, el ele verelim, yalnız kendimiz için değil biraz da evlatlarımız ve gelecek nesillerimiz için çalışalım.
Sevgili Vatandaşlarım,
Bu dilek, özlem ve inançlar içinde, milletçe benimsediğimiz parlamenter demokrasiyi gerçekleştirme programımızın son aşaması olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin, Anayasamıız hükümleri çerçevesinde oluşması hedefine yaklaşmış ulunuyoruz. Bu maksatla milletvekili genel seçimlerinin mühim ve makul bir sebep olmazsa ekim 1983 ayı içinde yapılmasına imkan vermek üzere gerekli kanunların hazırlanmasına başlanılmıştır.
Gelecek yıl bugünlerde, demokrasi düzeni içinde milletin yegane mümessili olacak Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin millet adına yasama yetkisini kullanmasını, yürütme yetki ve görevleri içinde bakanlar kurulunun oluşmasına zemin teşkil etmesini görmekten milletçe büyük bir bahtiyarlık duyacağız ve gerçek sevinç ve iftiharlarımızı devletimizin banisi yüce Atatürk’ün manevi huzurlarında yaşayacağız.
Anayasa’nın oylanması tarihinden evvel ve sonrasında yurtiçindeki ve yurtdışındaki binlerce vatandaşımdan Anayasa’yı tasvip eden ve kutlayan çeşitli telgraf ve mektuplar almaktayım. Bu büyük ilgi ve destek bizlerin gözlerini yaşartmaktadır. Bunların hepsini okuyor ve değerlendiriyorum. Kısa zamanda bu vatandaşlarımın hepsine ayrı ayrı cevap verme imkanının güçlüğünü bütün vatandaşlarım takdir edeceklerdir. Gerek bu vatandaşlarıma ve gerekse oylamaya iştirak eden tüm vatandaşlarıma şimdilik buradan teşekkür ediyor ve hepinize sevgiler ve saygılar sunuyorum.
Ankahukuk Sitesi kurucusu ve yöneticisi
