Yaşlılık Aylığı: SGK Sigortalılık Statülerine Göre Koşullar ve Süreçler (4/a, 4/b, 4/c)

Yaşlılık aylığı, yaşın ilerlemesi nedeniyle çalışma gücünün azalması sonucu gelir kaybına uğrayan sigortalıların geçimlerini sağlamak amacıyla kurulmuş yaşlılık sigortasından bağlanan aylıktır.

💼 4/a: Hizmet Akdi ile Çalışanlar (İşçiler)

Hizmet akdi ile çalışanların yaşlılık aylığının bağlanmasında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı, ilk defa sigortalı olunan tarihe göre değişiklik göstermektedir. 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Kanuna göre sigortalı olanlar için bu kanunlardaki şartlar geçerli olacak ve kazanılmış hakları korunacaktır.

📅 8/9/1999 ve Öncesi İlk İşe Başlayanlar

Yaşlılık aylığına hak kazanmak için sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşullarının bir arada yerine getirilmesi gerekir.

8/9/1999 tarihi itibarıyla yaşlılık aylığına hak kazananlar ile bu tarih itibarıyla kadın sigortalılardan 18, erkek sigortalılardan 23 yıllık sigortalılık sürelerini dolduranlardan:

  • Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya,

  • Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 3600 gün yahut,

  • Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, kadın ise 20, erkek ise 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 5000 gün,

malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.

8/9/1999 tarihinde bu koşulları yerine getiremeyen sigortalıların 23/5/2002 tarihindeki sigortalılık sürelerine göre, aşağıdaki tabloda belirtilen en az sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşulunu yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanmaları öngörülmüştür (4759 Sayılı Kanunda Öngörülen Kademeli Geçiş Süreci).

23/5/2002 tarihindeki Sigortalılık Süresi/Sigortalılık Süresinin Başlangıcı Tahsis Talep Tarihindeki En Az Sigortalılık Süresi Gün Sayısı
Kadın Erkek Kadın
18 yıl–20 yıl 8 ay 15 gün (09/09/1981-23/05/1984) 23 yıl–25 yıl 8 ay 15 gün (09/09/1976-23/05/1979) 20
17 yıl – 18 yıl (24/05/1984-23/05/1985) 21 yıl 6 ay-23 yıl (24/05/1979-23/11/1980) 20
16 yıl – 17 yıl (24/05/1985-23/05/1986) 20 yıl – 21 yıl 6 ay (24/11/1980-23/05/1982) 20
15 yıl – 16 yıl (24/05/1986-23/05/1987) 18 yıl 6 ay-20 yıl (24/05/1982-23/11/1983) 20
14 yıl – 15 yıl (24/05/1987-23/05/1988) 17 yıl-18 yıl 6 ay (24/11/1983-23/05/1985) 20
13 yıl – 14 yıl (24/05/1988-23/05/1989) 15 yıl 6 ay-17 yıl (24/05/1985-23/11/1986) 20
12 yıl – 13 yıl (24/05/1989-23/05/1990) 14 yıl-15 yıl 6 ay (24/11/1986-23/05/1988) 20
11 yıl – 12 yıl (24/05/1990-23/05/1991) 12 yıl 6 ay-14 yıl (24/05/1988-23/11/1989) 20
10 yıl – 11 yıl (24/05/1991-23/05/1992) 11 yıl-12 yıl 6 ay (24/11/1989-23/05/1991) 20
9 yıl – 10 yıl (24/05/1992-23/05/1993) 9 yıl 6 ay-11 yıl (24/05/1991-23/11/1992) 20
8 yıl – 9 yıl (24/05/1993-23/05/1994) 8 yıl-9 yıl 6 ay (24/11/1992-23/05/1994) 20
7 yıl – 8 yıl (24/05/1994-23/05/1995) 6 yıl 6 ay-8 yıl (24/05/1994-23/11/1995) 20
6 yıl – 7 yıl (24/05/1995-23/05/1996) 5 yıl-6 yıl 6 ay (24/11/1995-23/05/1997) 20
5 yıl – 6 yıl (24/05/1996-23/05/1997) 3 yıl 6 ay-5 yıl (24/05/1997-23/11/1998) 20
4 yıl – 5 yıl (24/05/1997-23/05/1998) 2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl 6 ay (24/11/1998-08/09/1999) 20
3 yıl – 4 yıl (24/05/1998-23/05/1999)   20
2 yıl 8 ay 15 gün-3 yıl (24/05/1999-08/09/1999)   20
  • 23/5/2002 tarihinde 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim ödeme gün sayısı ve kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 yaş şartlarını yerine getirenler emekli olabilmektedir. Bu tarihte bu şartları yerine getiremeyenler için ise yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür.

  • 23/5/2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak kazanacaklardır:

    • 24/5/2002 ile 23/5/2005 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 52, erkek ise 56 yaşını doldurmuş olmaları,

    • 24/5/2005 ile 23/5/2008 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 54, erkek ise 57 yaşını doldurmuş olmaları,

    • 24/5/2008 ile 23/5/2011 tarihleri arasında yerine getirenler kadın ise 56, erkek ise 58 yaşını doldurmuş olmaları,

    • 24/5/2011 tarihinden sonra yerine getiren kadınlar 58, 24/5/2011 ile 23/5/2014 tarihleri arasında yerine getiren erkekler 59 yaşını doldurmuş olmaları,

    • 24/5/2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları,

      halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.

📅 8/9/1999 – 30/4/2008 Tarihleri Arasında İlk İşe Başlayanlar

Aşağıdaki şartlardan birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabilirler:

  • Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,

  • Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak.

📅 30/4/2008 Tarihinden Sonra İlk İşe Başlayanlar (5510 Sayılı Kanun)

Yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli olacaktır:

  • 01.01.2036 tarihine kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla,

  • 01.01.2036 tarihinden sonra 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak yaşlılık aylığına hak kazanılabilmektedir.

7200 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarihe Göre Emeklilik Yaşı

Koşulun Oluştuğu Tarih Kadın (Yaş) Erkek (Yaş) Prim Gün Sayısı
01.05.2008 – 31.12.2035 58 60 7200
01.01.2036 – 31.12.2037 59 61 7200
01.01.2038 – 31.12.2039 60 62 7200
01.01.2040 – 31.12.2041 61 63 7200
01.01.2042 – 31.12.2043 62 64 7200
01.01.2044 – 31.12.2045 63 65 7200
01.01.2046 – 31.12.2047 64 65 7200
01.01.2048 65 65 7200

Örneğin: Hizmet akdi ile çalışan kadın 4/a sigortalısı 7200 gün malullük, yaşlılık, ölüm primi bildirilme koşulunu 10/10/2037 tarihinde tamamladıysa 59 yaşında emekli olabilir. Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı kadın ve erkek için 65 olacaktır.

🌟 İstisnai Durum: 5400 Günle Emeklilik (Kısmi Yaşlılık Aylığı)

Kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçememek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden de yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.

5400 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarihe Göre Emeklilik Yaşı

Koşulun Oluştuğu Tarih Kadın (Yaş) Erkek (Yaş) Prim Gün Sayısı
01.05.2008 – 31.12.2035 61 63 5400
01.01.2036 – 31.12.2037 62 64 5400
01.01.2038 – 31.12.2039 63 65 5400
01.01.2040 – 31.12.2041 64 65 5400
01.01.2042 ve Sonrası 65 65 5400

Not: 30/4/2008 ila 31/12/2008 tarihleri arasında ilk defa çalışmaya başlayanlar için prim ödeme gün sayısı 4600 olup, daha sonraki yıllarda ilk defa çalışmaya başlayanlar için her yıl 100’er gün eklenerek kademeli olarak 5400 güne ulaşacaktır.

🧑‍💻 4/b: Bağımsız Çalışanlar ve Muhtarlar (Bağ-Kur)

Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarlarına yaşlılık aylığının bağlanmasında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı, ilk defa sigortalı olunan tarihe göre değişiklik göstermektedir. 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 sayılı Kanuna göre sigortalı olanlar için bu kanunlardaki şartlar geçerli olacak ve kazanılmış hakları korunacaktır.

Önemli: Bu kapsamdaki sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için, Kuruma yaşlılık aylığı bağlanması için talepte bulunduğu tarihte prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması gerekmektedir.

📅 1/10/1999 Tarihi İtibarıyla Hak Kazananlar

1/10/1999 tarihi itibarıyla aylık bağlanmasına hak kazananlar ile hak kazanmalarına iki tam yıl veya daha az kalan sigortalılara;

  • Kadın için 20 tam yıl, erkek için 25 tam yıl prim ödemesi, veya

  • Kadın için 50, erkek için 55 yaşında olması ve 15 tam yıl prim ödemesi,

şartlarından birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabilirler.

📅 Kademeli Geçiş Süreci

Sigortalıların 1/10/1999 tarihi itibarıyla aylık bağlanmasına hak kazanmalarına 2 yıldan daha fazla süre var ise ve 1/6/2002 tarihi itibarıyla kadın 20 erkek için 25 tam yıl prim ödeme süresini dolduranlar veya doldurmalarına kalan süreye göre kademeli geçiş uygulanır.

  • 7438 sayılı Kanunla (3/3/2023), 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce sigortalı olan ve 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına tabi olan sigortalılardan kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim koşulunu sağlayanlar için yaş koşulu kaldırılmıştır. Bu koşulları sağlayan ve 3/3/2023 tarihinden sonra talepte bulunanlar yaş koşulu aranmaksızın aylığa hak kazanacaktır.

1/10/1999 tarihinde kadın ise 50, erkek ise 55 yaş ve en az 15 tam yıl için 2 yıldan daha fazla süre var ise kademeli geçiş süreci uygulanacaktır:

Kanun Çıktığı Tarihte Emekliliğine Kalan Süre (1/10/1999 itibarıyla) Kadın (Yaş) Erkek (Yaş) Prim Ödeme Süresi
2-4 Yıl arasında olanlar 51 56 15 Yıl
4-6 Yıl arasında olanlar 52 56 15 Yıl
6-8 Yıl arasında olanlar 53 57 15 Yıl
8-10 Yıl arasında olanlar 54 57 15 Yıl
10 Yıldan fazla olanlar 56 58 15 Yıl

 

📅 8/9/1999 – 30/4/2008 Tarihleri Arasında İlk İşe Başlayanlar

Aşağıdaki şartlardan birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabilirler:

  • Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya

  • Kadın için 60, erkek için 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl prim ödemesi.

📅 30/4/2008 Tarihinden Sonra İlk İşe Başlayanlar (5510 Sayılı Kanun)

Yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli olacaktır:

  • 2036 yılına kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla,

  • 2036 yılından sonra 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak yaşlılık aylığına hak kazanılabilinir.

9000 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarihe Göre Emeklilik Yaşı

Koşulun Oluştuğu Tarih Kadın (Yaş) Erkek (Yaş) Prim Gün Sayısı
01.05.2008 – 31.12.2035 58 60 9000
01.01.2036 – 31.12.2037 59 61 9000
01.01.2038 – 31.12.2039 60 62 9000
01.01.2040 – 31.12.2041 61 63 9000
01.01.2042 – 31.12.2043 62 64 9000
01.01.2044 – 31.12.2045 63 65 9000
01.01.2046 – 31.12.2047 64 65 9000
01.01.2048 ve sonrası 65 65 9000

Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı kadın ve erkek için 65 olacaktır.

🌟 İstisnai Durum: 5400 Günle Emeklilik (Kısmi Yaşlılık Aylığı)

Kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçememek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden de yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.

5400 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarihe Göre Emeklilik Yaşı

Koşulun Oluştuğu Tarih Kadın (Yaş) Erkek (Yaş) Prim Gün Sayısı
01.05.2008 – 31.12.2035 61 63 5400
01.01.2036 – 31.12.2037 62 64 5400
01.01.2038 – 31.12.2039 63 65 5400
01.01.2040 – 31.12.2041 64 65 5400
01.01.2042 ve Sonrası 65 65 5400

🏢 4/c: Kamu Görevlileri (Emekli Sandığı)

📅 08/09/1999 (Dahil) Tarihinden Önce İştirakçi/Sigortalı Olanlar

Emekli aylığına hak kazanma koşulları 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesi uyarınca tespit edilmektedir.

7438 sayılı Kanunla (3/3/2023), 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 95 inci madde hükmü uyarınca, bu tarihten sonra emekliye sevk edilecekler için 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesindeki emeklilik yaşı koşulu kaldırılmıştır.

  • İstekleri üzerine emekliye sevk edilen kadın iştirakçilerden 20, erkek iştirakçilerden 25 fiili hizmet yılını dolduranların;

  • Re’sen emekliye sevk edilen kadın ve erkek iştirakçilerden 25 fiili hizmet yılını dolduranların yaş şartı olmadan emekli aylığından yararlanabilmeleri sağlanmıştır.

📅 8/9/1999 – 30/4/2008 Tarihleri Arasında İlk İşe Başlayanlar

  • Kadın iştirakçiler 58, erkek iştirakçiler ise 60 yaşlarını doldurmaları ve 25 yıl hizmet süresini tamamlamaları halinde emekli aylığına hak kazanacaklardır.

  • Ayrıca, 15 yıl fiili hizmet ve 61 yaşını doldurmaları halinde de emekli aylığına hak kazanacaklardır.

📅 30/4/2008 (Hariç) Sonrasında Sigortalı Olanlar (5510 Sayılı Kanun)

Yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli olacaktır:

  • 01.01.2036 tarihine kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla,

  • 01.01.2036 tarihinden sonra 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak yaşlılık aylığına hak kazanılabilmektedir.

9000 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarihe Göre Emeklilik Yaşı

Koşulun Oluştuğu Tarih Kadın (Yaş) Erkek (Yaş) Prim Gün Sayısı
01.05.2008 – 31.12.2035 58 60 9000
01.01.2036 – 31.12.2037 59 61 9000
01.01.2038 – 31.12.2039 60 62 9000
01.01.2040 – 31.12.2041 61 63 9000
01.01.2042 – 31.12.2043 62 64 9000
01.01.2044 – 31.12.2045 63 65 9000
01.01.2046 – 31.12.2047 64 65 9000
01.01.2048 65 65 9000

🌟 İstisnai Durum: 5400 Günle Emeklilik (Kısmi Yaşlılık Aylığı)

Kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçememek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden de yaşlılık aylığı bağlanabilecektir.

5400 Prim Ödeme Gün Sayısı Koşulunun Oluştuğu Tarihe Göre Emeklilik Yaşı

Koşulun Oluştuğu Tarih Kadın (Yaş) Erkek (Yaş) Prim Gün Sayısı
01.05.2008 – 31.12.2035 61 63 5400
01.01.2036 – 31.12.2037 62 64 5400
01.01.2038 – 31.12.2039 63 65 5400
01.01.2040 – 31.12.2041 64 65 5400
01.01.2042 ve Sonrası 65 65 5400

Yaş Haddinden Emeklilik Koşulları

4/1-c bendi kapsamında görev yapmakta olan kamu görevlilerinin yaş hadleri, 5434 sayılı Kanunun 40. maddesinde hizmet sınıfları, görevin niteliği, unvan veya rütbelerine göre belirlenmiştir. Maddede belirtilmeyen sigortalılar için genel yaş haddi 65 olarak belirlenmiştir.

Yaş haddi sebebiyle re’sen emekliye sevk edilenlerden, hizmet süreleri en az 15 yıl veya daha fazla bulunanlara emekli aylığı bağlanacaktır.

💰 Yaşlılık Toptan Ödemesi ve İhya

Yaşlılık Toptan Ödemesi

Aylık bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara yapılır.

Şartlar:

  1. Çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan,

  2. Kanunda belirtilen yaş şartını (kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara yapılır.

Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme yoluyla ödenmez. Sigortalının, varsa hizmet borçlanmaları ile isteğe bağlı sigorta primleri de toptan ödemelere dahil edilir.

Yaşlılık Toptan Ödemesinin İhyası

5510 sayılı Kanuna göre toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden bu Kanuna tabi olarak prim bildirilmiş olanlar, yazılı müracaatları halinde, aldıkları toptan ödeme tutarını güncelleme katsayısı ile güncelleyerek tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetler ihya edilir (canlandırılır).


Başvurular ve Ödeme Süreci 🏦

Ne Zaman Emekli Olabilirim?

SGK’nın internet sayfasındaki ilgili uygulamalardan (“Hizmet Akdi ile Çalışanlar”, “Kendi Nam ve Hesabına Çalışanlar”) ve e-Devlet üzerinden sorgulama yapılabilmektedir:

Yaşlılık Aylığı Bağlanması İçin Başvuru

Statü Gerekli Şartlar Başvuru Yeri
4/a (İşçi) Çalıştığı işten ayrılması ve yazılı istekte bulunması. En son çalıştığı işyerinin bağlı bulunduğu SGK İl/Merkez Müdürlüğü veya e-Devlet.
4/b (Bağımsız Çalışan) Talepte bulunduğu tarihte prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması. Bağlı bulundukları SGK İl/Merkez Müdürlüğü veya e-Devlet.
4/c (Kamu Görevlisi) Görevde olanlar: Son defa görev yaptıkları kurum. Görevi sona erenler: Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı veya e-Devlet.  
Gerekli Belge: Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi (4/a için işten ayrılış belgesi de gerekebilir).    

 

Aylık Ödemeleri ve Banka İşlemleri

  • İlk Aylık: Emeklilik talebinde tercih edilen banka ile ödenir.

  • 4/a Ödeme Günleri: Tahsis numaralarının son rakamlarına göre ayın 17’si ila 26’ncı günleri arasında 10 günde ödenir.

  • 4/b Ödeme Günleri: Tahsis numaralarının son rakamlarına göre ayın 25’i ila 28’inci günleri arasında 4 günde ödenir.

  • Konutta Ödeme: PTT Genel Müdürlüğü aracılığıyla, talep eden sigortalı ve hak sahiplerinin gelir/aylıkları konutlarında ödenebilir. Başvuru, dilekçe ile Kuruma veya e-Devlet üzerinden yapılır.

  • Banka Değişikliği: İl/Merkez Müdürlüklerine verilecek dilekçe ile veya e-Devlet üzerinden yapılabilmektedir.

Bunları da Okuyabilirsiniz!

Ankahukuk Sitesi
Ankahukuk Sitesihttp://www.ankahukuk.com
Ankahukuk Sitesi kurucusu ve yöneticisi

Cevap Bırak

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz
Captcha verification failed!
Captcha kullanıcı puanı başarısız oldu. lütfen bizimle iletişime geçin!

İlginizi Çekebilir