2054 Yıl Önce Roma Mahkemesi’nde Feminist Savunma

Hortensia’ nın MÖ 42’ de kadınlara vergi konulmasını öngören bir yasaya karşı düzenlediği gösteri ve attığı nutuk, Roma’ ya geri adım attırmıştı.

Eski Roma, erkeklerin egemenliğinde bir toplumdu. “Pater familias” yani “aile babası” deyimi, bugünkü babacan anlamına sahip değildi. Romalıların çok övündüğü hukuk düzenine göre, bu kelime erkeğin ailesi üzerindeki tam hâkimiyetini ifade ediyordu. Yasal açıdan bir Roma vatandaşının karısıyla küçük kızı arasında hukuken fark yoktu.

Ama gerçek hayat yasalardaki kadar basit değildi. Romalı kadınlar ilk siyasi eylemi, MÖ195’ te düzenlediler. Amaç, Kartaca’ yla yapılan savaşlar sırasında çıkarılmış Oppius yasasının (Lex Oppia) yürürlükten kaldırılmasıydı.

Bir felaket anında çıkarılan bu yasa, kadınların 1 onstan fazla altın sahibi olmasını, renkli giysiler giymesini yasaklamıştı. Aradan 20 yıl geçip o psikolojik ortam unutulunca, yasanın kaldırılması için senatoya bir teklif verildi. Kadınlar bu teklifi canla başla destekliyordu. Forum’ a giden yollarda köşe başlarını tutarak senatörleri durdurup propaganda yapmaya başladılar. Yaşlı Cato’ nun Senato’ da köpürerek, “Atalarımız bir kadının özel iş anlaşması yapmasına bile izin vermemişti. Ama biz onların Forum’ a kadar gelip gösteri yapmasına izin veriyoruz. Bunlar nerede duracak?” yollu konuşmasına, ertesi gün askeri önlemler alınmasına rağmen gösteri şiddetlenerek devam etti ve sonuçta Oppius yasası kaldırıldı.

Bu kadınların adlarını bilmiyoruz. Ama onlardan 153 yıl sonra benzer bir gösterinin liderini tanıyoruz: Cicero ile birlikte Roma’ nın en iyi iki avukatlarından biri olan Quintus Hortensius’ un kızı Hortensia, MÖ 42’ de attığı nutukla tarihin satırlarına girdi. Octavius, Marcus Antonius ve Marcus Emilius Lepidus’ tan oluşan triumvirlik rejimi, Sezar’ ı öldüren hasımlarına karşı başlattıkları iç savaşı sürdürebilmek için finansman peşindeydi.

Önlerine geleni halk düşmanı ilan edip malını mülkünü müsadere ettikten sonra, sıra kadınlara geldi.

En zengin 1400 kadını da vergilendirmek üzere bir kararname çıkardılar. Kadınlar, başlarında Hortensia, triumvirlerin Forum’ daki mahkemesinin yolunu tuttu. Hortensia burada şu konuşmayı yaptı:

“Eğer size karşı bir hata ettiysek, bizi cezalandırın. Ama biz sizi halk düşmanı ilan etmek için oy kullanmadık, ocaklarınızı söndürmedik, düşmanları size karşı kışkırtmadık, şan şeref ve statü kazanmanızı engellemedik! Neden suçu paylaşmadığımız halde cezayı paylaşıyoruz? Şanda şerefte, komutada, siyasette bir payımız olmadığı halde niye vergi ödeyecekmişiz?

‘Çünkü savaş var’ diyorsunuz. Ama ne zaman savaş yoktu ki? Galyalılarla veya Partlarla savaşacaksanız gönüllü olarak katkıda bulunuruz ama iç savaşa, hayır!”

Öfke içindeki triumvirler, lictor’ larına kadınları hemen dağıtmasını emrettiyse de kalabalık öyle bağırmaya başladı ki, bu baltalı korumaların elleri böğürlerinde kaldı. Ertesi gün alınan kararla vergilendirilecek kadın sayısı 400’ e indirildi, sonra da unutuldu gitti. 

Bu yazı, sitemiz yazarlarından Av. Çiler N. Koşar tarafından, sitemizde yayınlanmak üzere gönderilmiştir.

Av. Çiler N. Koşarhttps://www.cnkhukuk.com/

Bu Hafta İlgi Görenler

22.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1. THKO Davası 4. Duruşma (1 ve 2 Nolu Oturum) Zaptı

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: 4. 22.7.971 Duruşmanın tehir edildiği belli gün...

Usuli Kazanılmış Hak ve İstisnaları – Maddi Hata Kavramı

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda  usulî kazanılmış hakka ilişkin...

17.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1. THKO Davası 2. Duruşma Zaptı

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: II. 17.7.971 ve Hak. Yzb. Baki TUĞ...

1. THKO Davasında Avukatların Ankara 1 Nolu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’ne Sundukları Soruşturmanın Genişletilmesi Talebi

ANKARA SIKIYÖNETİM KOMUTANLIĞI 1 NO.LU ASKERİ MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA Dosya No. 971/13 Özeti:...

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan Ve Sinan Cemgil...

Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Yusuf Aslan tarafından kaçırılan...

1. THKO İddianamesi

T.C. SIKIYÖNETİM KOMUTANLIĞI ASKERÎ SAVCILIĞI ANKARA 29.6.1971 Evrak No: 1971/87 Esas No. 1971/60 Karar No. 1971/47 İDDİANAME ve KOVUŞTURMAYA...

Esir Pazarı

1833 yılında Alphonse de Lamartine tarafından kaleme alınmış, İstanbul’un...

Geçmişten Günümüze Ölüm Cezası, İnfaz Yöntemleri Ve...

Ölüm cezası, kadim dönem ilkel topluluklarından günümüz modern hukuk...

Dünya’da Bilinen İlk Mahkeme Kararı

İ.Ö. 1850 yıllarında Sumer ülkesinde bir cinayet işleniyor. Biri...

Ankara İstiklal Mahkemesi’nde Bir Heyet-i Fesadiye Davası

Ankara İstiklal Mahkemesi’nin 1925 sonlarında başlattığı ve zorlama bir kararla toplu olarak gördüğü Heyet-i Fesadiye Davası.

Osmanlı Ceza Muhakemesi Hukukunda Şüpheli Ve Sanığın...

Kişinin kendini ve yakınlarını suçlayıcı beyanda bulunmaya ya da...

Birinci Meşrutiyet ve Kanun-i Esasi

Tanzimat’ın ekonomik ve sosyal başarısızlıklarına eklenen siyasal istikrarsızlıklar, dış...

Siteden