📖 SINAV METNİ 📖

OLAY I

A Büyükşehir Belediye Meclisi, S İlçe Belediyesi tarafından kabul edilen 2017 Yılı Mali Bütçesi’ni gerekçe göstermeksizin %15 azaltmak suretiyle kabul etmiştir.

İlgili Mevzuat

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu

Büyükşehir Belediyesi Bütçesi

Madde 25- Büyükşehir Belediye bütçesi ile ilçe belediyelerden gelen bütçeler büyükşehir belediye meclisine sunulur ve büyükşehir belediye meclisine yatırım ve hizmetler arasında bütünlük sağlayacak biçimde aynen veya değiştirilerek kabul edilir.

Büyükşehir ve ilçe belediye bütçeleri, büyükşehir belediye meclisinde aynı toplantı döneminde ve birlikte görüşülerek karara bağlanır ve tek bütçe halinde bastırılır.

Büyükşehir belediye meclisi, ilçe belediyelerin bütçelerini kabul ederken;

1. Bütçe metnindeki kanun, tüzük ve yönetmeliklere aykırı madde ve ibareleri çıkarmaya veya değiştirmeye,
2. Belediyenin tahsile yetkili olmadığı gelirleri çıkarmaya, kanuni sınırlar üzerinde veya altında belirlenmiş olan vergi ve harçların oran ve miktarlarını kanunda öngörülen sınırına çekmeye,
3. Kesinleşmiş belediye borçları için bütçeye konulması gerekip de konulmamış ödeneği eklemeye,
4. Ortak yaptırım programına alınan yatırımlar için gerekli ödeneği eklemeye,

Yetkilidir.

Büyükşehir belediye meclisince ilçe belediye bütçelerinde yapılan değişikliklere karşı on gün içinde Danıştay’a itiraz edebilir. Danıştay, itirazı otuz gün içinde karara bağlar.

5393 Sayılı Belediye Kanunu

Belediye Başkanı

Madde 37– belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilir.

Sorular

• A Büyükşehir Belediyesi ile S İlçe Belediyesi arasındaki ilişkinin hukuki niteliğini açıklayınız.
• A Büyükşehir Belediyesinin S İlçe Belediyesi tarafından kabul edilen 2017 Mali bütçesini %115 azaltmak suretiyle kabul etmesi işleminin hukuka uygun olup olmadığını tartışınız.
• S İlçe Belediyesi Başkanı, A Büyükşehir Belediyesi tarafından alınan bu karara karşı itiraz edebilir mi? yazınız.

OLAY II

Memur A, herhangi bir mazeret sunmaksızın görevine iki gün gelmemiştir. Özlük dosyasında yapılan incelemede ise,  bir yıl öncesinde Memur A’nın bir gün mazeretsiz işe gelmemesi nedeniyle hakkında disiplin soruşturması yapıldığı; aylıktan kesme cezası teklif edildiği ancak cezasında indirim yapılarak Memur A’ya kınama cezası verildiği görülmüştür.

İlgili Mevzuat

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu

Disiplin cezalarının çeşitleri ile ilgili uygulanacak fiil ve haller

Madde125- aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:

…

1. b) özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,

Sorular

• Devlet Memurları Kanunu’nda öngörülen disiplin cezalarını hafiften ağıra doğru sayınız.
• Herhangi bir mazeret sunmaksızın göreve iki gün gelmeyen Memur A hakkında tesis edilecek disiplin cezası ne olmalıdır? Yazınız.

METİN SORULARI

• Kamu mallarının türlerine birer örnek vererek açıklayınız.
• Kamu düzeninin unsurlarını sayınız.
• Kamu hizmetinin nasıl kurulduğunu kısaca yazınız.

CEVAPLAR

OLAY I

• Elimizde iki tane idare var.

Büyükşehir Belediyesi- yer bakımından yerinden yönetim

İlçe Belediyesi- yer bakımından yerinden yönetim.

Büyükşehir belediyeleri bildiğiniz gibi sadece büyük yerleşim yerlerinde kamu hizmetinin daha iyi işlemesi için kurulan belediyelerdir aslında ayrı birer idari birim değil. Dolayısıyla iki ayrı belediye var elimizde. Belediyelerin kamu tüzel kişiliği vardır. İdare teşkilatındaki yeri ise yer bakımından yerinden yönetimdir.

Biz idari vesayet ve hiyerarşiyi incelerken özellikle üstüne basa basa aralarındaki farkı vurgularken hiyerarşi yetkisi aynı kamu tüzel kişisi içerinde gerçekleşirken idari vesayet yetkisi ayrı tüzel kişilikler arasında gerçekleşir. Bu soruda sizin ilk görmenizi sağlayacak şey iki ayrı tüzel kişiliğin olmasıdır. Eğer kanun A büyükşehir belediyesine S ilçe belediyesi üzerinde denetim yetkisi kurma hakkı tanıdıysa bu ancak idari vesayet yetkisi olabilir. En azından hiyerarşi olmaz olduğu kesin.

     İdari vesayet yetkisi olması konusundaysa şöyle bir durum var. Normalde Anayasa Mahkemesinin idari vesayet için yaptığı tanımda merkezden yönetimin yerinden yönetim idareleri üzerindeki denetimidir şeklinde tanımlıyor. Bu nedenle Anayasa Mahkemesi büyükşehir belediyesinin ilçe belediyesi üzerindeki denetimini idari vesayet olarak kabul etmiyor. Ya da doktrinde bunu genelde dış idari denetim deniliyor, iç idari vesayet deniliyor çeşitli isimlendirmeler var. Buradaki kesinlikle olamayacak şey hiyerarşi yetkisidir. Bunun dışında siz sınavda da bunları öngördükten sonra eğer bize burada idari vesayette yoktur çünkü idari vesayet merkezden yönetimin yerinden yönetim idaresi üzerindeki yetkisidir ancak denetim yetkisi vardır gibi bir cevapta tam puan aldı. Ya da şöyle de cevap verebildiniz, idari vesayet yetkisi kamu tüzel kişileri üzerindeki yetkiyi tanımladığı için burada idari vesayet yetkisi vardır deseniz de kabul ettik. Burada doktrinde tartışılan nokta idari vesayet var mı, idari vesayet yetkisi denir mi yoksa denetim yetkisi mi denir. Yoksa hiyerarşi mi yoksa idari vesayet mi şeklinde tartışma yapmanızı istediğimiz bir soru değildi. Çünkü hiyerarşi kesinlikle olamaz iki ayrı tüzel kişilik var.

     İdari vesayetin özelliklerine gelirsek; olağan bir yetki değildir, kanunla tanımlanması gerekir. İstisnaidir yani. Mutlaka kanunda tanımlanan sınırlar içinde kullanılması gerekiyor ve ayrı tüzel kişiliklerinin olduğunu tespit etmeniz bizim için yeterliydi.

Burada idari vesayet yetkisini sadece merkezden yönetim idaresinin yerinden yönetim idaresi üzerindeki denetimi şeklinde tanımladığımız için iki ayrı tüzel kişiliği dikkate almadan direk hiyerarşi diyen çok fazla kişi olmaz.

• Bu aslında yorum sorusu gibi ama mevzuatta tüm cevapları bulunuyor. Tartışınız dediğimiz zaman hem hukuka uygun olduğunu hem de hukuka uygun olmadığını söyleminizi istediğimizi daha öncede söylemiştik.

Hukuka uygunluk açısından bakarsak: elimizde Büyükşehir belediyesi kanunu madde 25 var. Zaten büyükşehir belediyesi kanununda belediye meclisince yatırım ve hizmetler arasında bütünlük sağlayacak biçimde aynen veya değiştirilerek kabul edilir, demiş. Değiştirerek kabul etmesini zaten kanunun ilk fıkrasında vermiş. Ancak alt tarafta ancak şu koşulları da değiştirilir diye koşullarını da vermiş.

1. Bütçe metnindeki kanun, tüzük ve yönetmeliklere aykırı madde ve ibareleri çıkarmaya veya değiştirmeye,
2. Belediyenin tahsile yetkili olmadığı gelirleri çıkarmaya, kanuni sınırlar üzerinde veya altında belirlenmiş olan vergi ve harçların oran ve miktarlarını kanunda öngörülen sınırına çekmeye,
3. Kesinleşmiş belediye borçları için bütçeye konulması gerekip de konulmamış ödeneği eklemeye,
4. Ortak yaptırım programına alınan yatırımlar için gerekli ödeneği eklemeye,

 Yani büyükşehir belediyesi gerekirse c ve d bentlerine göre bütçeye ek ödenek ekleyerek değiştirmeye yetkilidir, a ve b bentlerine göre de eksilterek kabul etmeye de yetkilidir. Dolayısıyla bizim olayımızda %15 suretiyle azaltmak suretiyle kabul ettiğine göre demek ki kanunun 25.maddesinin a ve b bendine göre azaltarak kabul etme yetkisi bulunmaktadır. Eğer ki olayımızda a ve b bentlerindeki durumlar gerçekleşmişse buna dayanılarak yapılmışsa işlem buna dayanarak hukuka uygundur deriz.

Hukuka uygun olmadığını nasıl değerlendiririz? Bu durumda zaten bildiğiniz gibi idari vesayet yetkisinin kanunla düzenlenmesi ve kanunun öngördüğü şekilde düzenlenmesi gerekiyor. Dolayısıyla azaltmak için kanunun bize tanıdığı tek imkân 3.fıkranın a ve b bendinde tanınan imkândır. Eğer bu durum a ve b bendinde öngörülen sebeplerden başka bir sebebe dayanılarak yapılmışsa değiştirerek kabul etme işlemi bu durumda kanun dışı olamayacağı için hukuka aykırı olacaktır.

Aynı zamanda bu durumun gerekçeli olması da hukuka uygun olup olmadığını anlamanız açısından işinizi zorlaştırmaktadır. Mevzuatta gerekçe gösterilmesi zorunlu olarak öngörülmemiştir ama yine de hukuka uygun olup olmadığının anlaşılabilmesi için gerekçe önemlidir.

Çok ciddi çok detaylı sizin yorumlamanız gereken çok fazla bir şey yoktu.

• Burada zaten kanunun 25.maddesinin son fıkrasında kaç gün içinde kime itiraz edilebileceği yazıyordu. ‘Büyükşehir belediye meclisince ilçe belediye bütçelerinde yapılan değişikliklere karşı on gün içinde Danıştay’a itiraz edebilir. Danıştay, itirazı otuz gün içinde karara bağlar.’ Tamam, Danıştay’a 10 gün içinde itiraz edebiliyoruz. Ama sorumuz S ilçe belediye başkanın başvurup başvuramayacağıdır. O da gene 5393 Sayılı Belediye Kanununun 37.maddesinde yer alıyor. ‘Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre seçilir.’ Belediye başkanı belediyenin başı olduğu için 10 gün içinde Danıştay’a itiraz edebilir. Bu kadar.

Yapmanız gereken o maddeden onu çekeceksiniz o maddeden onu çekeceksiniz. Çok yoruma dayalı sorular değildi mevzuatlar açıktı.

OLAY II

Bu biraz daha basit bir olaydı bence ilk soruya göre.

Memur A- 2 gün göreve gelmemiş.

Özlük dosyasından silinme süresi içinde 1 yıl öncede mazeretsiz 1 gün göreve gelmemiş- aylıktan kesme cezası yerine cezada indirim yapılarak kınama cezası verilmiştir.

1.

• Uyarma
• Kınama
• Aylıktan kesme
• Kademe ilerlemesinin durdurulması
• Memurluktan çıkarma

Bu aslında biraz metin sorusuydu. Hafiften ağıra doğru disiplin cezalarının sıralaması bu şekildedir.

• Soruya geçmeden önce bir bilgilerimizi hatırlayalım.

      Aynı disiplin cezasını gerektiren aynı fiil ve hallerin özlük dosyasından silinme süresi içinde ikinci defa tekrarında tekerrür hükümleri uygulanıp öngörülen cezanın bir üst cezası uygulanıyordu.

      Aynı disiplin cezasını gerektiren farklı fiil ve hallerin özlük dosyasından silinme süresi içinde üçüncü defa uygulanmasında bir üst cezanın uygulanması öngörülüyordu.

     Burada aynı fiil veya halin özlük dosyasından silinme süresi içinde ikinci defa tekrarlanması söz konusu. Yani uygulayacağımız şey tekerrür hükümleridir. Peki, burada hangi cezanın verilmesi gerekir sizce? Normalde ceza aylıktan kesme cezasıdır ama bir önceki fiiline ceza olarak kınama cezası verilmiş. Sizce tekerrür hükümleri uygulandığı zaman hangi ceza verilmesi gerekir?

     Kanunda diyor ki belirli bir disiplin cezasına esas teşkil eden fiil veya halin tekerrürü diyor. Yani aynı disiplin cezasının tekerrürü ile ilgili bir durum değil fiil veya halin tekerrürü söz konusudur. Dolayısıyla burada disiplin cezasına esas teşkil edecek şey fiil veya hal olduğu için daha önceden indirime gidilip gidilmemesinin burada bir önemli olmuyor dolayısıyla. Daha önce hiçbir ceza almadığı için yüksek ihtimalle cezası indirilmiş ama aslında onun yaptığı fiile ceza olan aylıktan kesme cezasından tekerrür hükümleri uygulanmalıdır. Yani bir üst ceza olan kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verilmelidir.

Aynı zamanda şöyle tartışmalara da girenler vardı. Birinde bir gün diğerinde iki gün işe gelmemiş aynı fiil veya halin tekrarı söz konusu değildir diyen. Ama aslında burada söylenen bir veya iki gün gelmemek şeklinde tanımlanıyor ve ikisi de aylıktan kesme cezasına tekabül ediyor. Dolayısıyla aynı fiil veya halin tekrarı olarak değerlendirilip bir üst cezanın verilmesi gerekiyor.

METİN SORULARI

• Kamu malları ikiye ayrılır genel olarak; özel hukuka tabi kamu malları (kamunun özel malları),kamu hukukuna tabi olan mallar şeklinde.

Kamu hukuka tabi olan mallar üçe ayrılır. Bunlar:

• Orta malları
• Hizmet malları
• Sahipsiz mallardır

     Orta malları, halkın kullanımına doğrudan doğruya açık olan mallardır. Buna örnek olarak; park, bahçe, mezarlık,…

      Hizmet malları ise kamu hizmetinde kullanılan bir mal eğer bir hizmete onun ayrılmaz bir parçası olacak şekilde özgülenmişse o zaman o mala hizmet malı diyoruz. Mesela hastane binası, üniversite binası gibidir.

     Sahipsiz mallar ise özel mülkiyete konu edilemeyen direk devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mallardır. Bunlara örnek olarak; dağlar, teperler, ormanlar örnek olabilir.

• Bu soru çok çok basitti sanırım.
• Sağlık
• Güvenlik
• Dirlik esenlik
• Bu soruda da sanırım genel olarak sadece nasıl kurulduğu dediğimiz için sadece kanunla ve kanunun verdiği yetki ile kurulabileceğini söylemişsiniz bu doğrudur. Ama bunun nasıl olacağını söylemeyi atlamışsınız.

Mevcut bir kamu tüzel kişisine kanunla bu kamu hizmetinin ifası görevi veriliyor ya da kanunla yeni bir kamu hizmeti kurularak kamu hizmetinin ifasını kamu tüzel kişisinin yerine getirmesi gerekiyor.

Kaynak: temyizkitap.com

 

📚 İdare Hukuku Vize Sınavı Kriterleri ve Çözüm Analizi

📌 Genel Sınav Yapısı

Sınav 3 bölümden oluşmaktadır:
1️⃣ Olay çözümleme soruları (2 adet)
2️⃣ Disiplin cezalarına ilişkin uygulama soruları
3️⃣ Kamu yönetimi temel kavramlarına yönelik metin soruları

🔍 OLAY I: Büyükşehir-İlçe Belediyesi Bütçe Uyuşmazlığı

📜 Beklenen Cevaplar ve Puanlama Kriterleri

1. Hukuki ilişki niteliği (15 puan)
   • ✅ Doğru cevap: İdari vesayet/dış idari denetim ilişkisi
   • ❌ Kabul edilmeyen: Hiyerarşik ilişki (iki ayrı tüzel kişilik olduğu için)
   • 📌 Püf noktası: Anayasa Mahkemesi’nin idari vesayet tanımına atıf yapılması (+3 puan)
2. Hukuka uygunluk analizi (25 puan)
   • ✔ Uygunluk gerekçesi: Madde 25/a-b bentlerine dayanma ihtimali (10 puan)
   • ✖ Aykırılık gerekçesi: Keyfi indirim veya diğer bentler dışında yapılan değişiklik (10 puan)
   • 💡 Ek puan: Gerekçe gösterilme zorunluluğu tartışması (5 puan)
3. İtiraz yetkisi (10 puan)
   • 📢 Kesin cevap: Belediye başkanının Danıştay’a 10 gün içinde itiraz edebileceği (Madde 37)
   • ⚠ Dikkat: Doğrudan kanun maddesinin alıntılanması bekleniyor

👨💼 OLAY II: Memur Disiplin Cezası

⚖️ Değerlendirme Ölçütleri

1. Disiplin cezaları sıralaması (10 puan)
   • 🔢 Doğru sıra: Uyarma → Kınama → Aylıktan kesme → Kademe ilerlemesinin durdurulması → Memurluktan çıkarma
   • 📝 Not: Tam liste gerekiyor, eksik cevaplar kısmi puan alır
2. Cezanın belirlenmesi (20 puan)
   • 🔄 Tekerrür hükümleri: Aynı fiilin (mazeretsiz devamsızlık) tekrarı (10 puan)
   • ⬆ Verilecek ceza: Kademe ilerlemesinin durdurulması (bir üst ceza) (10 puan)
   • ❗ Özel durum: Önceki cezanın indirimli olmasının etkisiz olduğunun vurgulanması (+5 puan)

📖 METİN SORULARI

📋 Beklenen İçerikler (10’ar puan)

1. Kamu malları türleri:
   • Orta malları (park, meydan)
   • Hizmet malları (hastane, okul)
   • Sahipsiz mallar (orman, dağ)
2. Kamu düzeni unsurları:
   • Güvenlik
   • Sağlık
   • Esenlik (dirlik)
3. Kamu hizmeti kuruluşu:
   • Kanunla kurulma zorunluluğu
   • Ya yeni tüzel kişilik oluşturma ya da mevcut birime görev verme

💯 Değerlendirme İpuçları

✔ Olay sorularında:

• Mevzuat maddelerini doğru tanımlama (%40 puan)
• Hukuki mantık kurma (%30 puan)
• Tartışma becerisi (%30 puan)

✍ Metin sorularında:

• Kavram tanımlarının netliği (%60)
• Örneklerin uygunluğı (%40)

⚠ Uyarı: Sınavda %15 hata payıyla yazım ve ifade yanlışları tolere edilmiştir.

📈 Başarı İçin Stratejiler

1. Mevzuat hakimiyeti: 5216 ve 5393 sayılı kanunların ilgili maddeleri
2. Kavram netliği: İdari vesayet-hiyerarşi ayrımı
3. Disiplin cezaları: Tekerrür hükümlerinin iyi anlaşılması
4. Zaman yönetimi: Olay sorularına daha fazla süre ayrılması

Bu kriterler ışığında sınavda başarılı olmak için olayları mevzuat temelinde çözümleme ve kavramları örneklerle açıklama becerisi kilit önem taşımaktadır.