Kıymetli Evrak Hukuku – AÜHF 2003/04 Vize Sınavı
Sınav Talimatı:
1. Sınav süresi 45 dakikadır.
2. I. soru 80, II. soru 20 puan değerindedir.
3. Kanun kullanılmayacaktır.
SORU I:
Kemal Kaner, satın aldığı buzdolabı karşılığında beyaz eşya satıcısı Leyla Leman lehine, keşide tarihi 30.05.2000 olan ve üzerinde 5.000.000.000 (beş milyar) TL yazan bir poliçe düzenleyip, Leyla Leman’a teslim etmiştir. Bu poliçede Kemal Kaner, başka bir sözleşme nedeniyle kendisinden alacaklı olduğu Mehmet Mert’i muhatap göstermiştir. Bu poliçe, Leyla Leman’dan ciranta Can Candan’a ve ondan da hamil Hasan Has’a teslim ve ciro yoluyla devredilmiştir.
(Aşağıdaki ihtimaller birbirinden bağımsızdır)
1. Üzerinde kabul beyanı olmayan ve vade tarihi 20.08.2001 olan poliçenin ne zamana kadar ve kim tarafından kabule arz edilebileceğini belirtiniz. Bu poliçenin kabule arz edilmemesi durumunda, daha önce Mehmet Mert’in, “poliçenin kabule arz edilmediği” gerekçesiyle, poliçe bedelini ödememesi söz konusu olabilir mi?
2. Keşide tarihi 30.05.2000 olan bu poliçenin üzerinde “görüldüğünden 15 gün sonra ödeyiniz” ifadesi mevcuttur. Bu poliçe 30.07.2001 tarihinde muhataba ödenmek üzere hamili tarafından ibraz olunmuştur. Muhatap, kendisinin lehdar Leyla Leman’a herhangi bir borcu olmadığını belirterek, bu poliçeyi ödememiştir. Bunun üzerine hamil, kabul etmeme protestosu çekerek ciranta Can Candan’a poliçe bedelini ödemesi için poliçeyi ibraz etmiştir. Ciranta Can Candan ise, bu poliçede muhatap olan Mehmet Mert’in kendisine “bu poliçe dışındaki başka bir sözleşme sonucu borçlu olduğunu” bildirerek senet bedelini ödemekten kaçınmıştır. Cirantanın bu iddiası yerinde midir?
3. Üzerinde 5.000.000.000 (beş milyar) TL yazan bu poliçenin 3.500.000.000 TL’lik kısmı, ciranta Can Candan tarafından hamil Hasan Has’a ciro ve poliçenin teslimi yoluyla devredilmiştir. Daha önce poliçeyi kabul etmiş olan muhatap Mehmet Mert, senet vadesinde kendisine ödenmek üzere ibraz edildiğinde, Hasan Has’ın “meşru hamil olmadığı” gerekçesiyle ödemekten kaçınmıştır. Muhatap Mehmet Mert, iddiasında haklı mıdır?
4. Poliçenin lehdarı olan Leyla Leman tarafından poliçenin arka yüzüne “Can Candan’a ödeyiniz” şeklinde ciro yapılmış ve bu ciro imzalanmıştır. Bu poliçe daha sonra, poliçenin arka yüzüne Can Candan’ın sadece imza atması suretiyle hamil Hasan Has’a teslim olunmuştur. Tedavüle çıkmadan önce kabul edilmiş olan bu poliçe, vadesinde muhatap Mehmet Mert’e ödemesi için ibraz edildiğinde, muhatap, “kanunen emre yazılı olan poliçenin ciro yoluyla devredilmediğini” belirterek ödeme yapmaktan kaçınmıştır. Muhatap Mehmet Mert, bu iddiasında haklı mıdır?
SORU II: Kambiyo senetlerinin kamu itimadına mazhar olmaları ne anlama gelir? Anlatınız.