FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ
HUKUK FAKÜLTESİ
2017/2018 GÜZ YARIYILI
“GENEL KAMU HUKUKU” DERSİ VİZE SINAVI
Adı: Soyadı: Numara:
07.11.2018
Açıklamalar
¨Yanınızda veya sıranızda kitap, not vs. bulundurmayınız ♦Cep telefonları sınav salonu dışında tutulmalıdır ¨Kurşun kalem kullanmayınız ¨Birbirinizden kalem vb. şeyler istemeyiniz ¨Cevap kağıdında yazılar okunaklı olmalı ve yazım kurallarına uyulmalıdır; okunamayan kısımlar değerlendirme dışı bırakılacaktır ¨İstenilen sorudan başlanabilir ♦Sınav süresi 75 Dakikadır.
Başarılar Dilerim. Dr. Aslan DELİCE
SORULAR
1- M.Ö. 594’de Atina’da reform yapması için görevlendirilen Solon, ipoteklerin kaldırılmasından genel af çıkarılmasına, tüm yurttaşların Halk Meclisi’ne katılımından soyluların tekelci iktidarının sonlandırılmasına kadar çok sayıda değişiklik gerçekleştirmiştir. Bu demokratik açılımları mümkün kılan toplumsal/teknik değişim hangi alanla ilgilidir? Açıklayınız.
2- Platon, ideal devletinde koruyucu ve yönetici kesimler için mülkiyet ve aileyi kabul etmemiştir. Mülkiyet ve ailenin hangi gerekçelere dayanılarak reddedildiğini izah ediniz?
Akabinde aile kuramayan yönetici sınıfın neslinin devamı için nasıl bir çare düşünülmüştür?
3- Aristoteles hocası Platon’dan farklı olarak özel mülkiyeti yararlı bulur. Aristoteles’in özel mülkiyete meşruiyet sağlayan görüşleri nelerdir?
4- İlk dönem Stoa düşünürlerinin akıl-doğa, akıl-eşitlik ilişkisini nasıl kurduklarını açıklayınız?
5- Ortaçağ feodal ilişkiler zincirinin içinde yer alan ve en güçlü kurumlardan biri olan Kilise’nin gücü nereden kaynaklanır?
CEVAP ANAHTARI
1- Büyük demokratik açılımlar getiren Solon’un yeni sosyal düzeni büyük ölçüde askeri güçte meydana gelen değişikliklerle ilgilidir. O dönemde Yunan dünyasında askeri güç soylulardan oluşan süvarilere değil büyük ölçüde köylülerden oluşan deniz ve kara piyade birliklerine dayanmaya başlamıştı. Solon ıslahatlarının yoksul kesimleri gözeten boyutu teknik gelişmelerin yol açtığı bu değişimle yakından ilgilidir.
2- Mülkiyet ve ailenin reddedilme gerekçeleri şunlardır: Bir asker savaşmak için cepheye gittiğinde geride kalan eş ve çoçuklarını düşünürse canını site için nasıl feda edecektir? Bir yönetici malını mülkünü çoğaltmak derdine düştüğünde site çıkarını nasıl gözetecektir? Evleri ve paraları oldumu koruyucu olacak yerde yurttaşların zorba ve efendisi olurlar. Kendilerini de devleti de ölüme sürüklerler. Bu endişeleri gidermek için Platon, koruyucu ve yöneticilerin aile kurmaması, mal ve mülk sahibi olmaması gerektiğini ileri sürmüştür.
Koruyucu ve yönetici kesimin kadınları ve erkekeleri aile kurmadan ve bir evi paylaşmadan cinsel ilişki kuracak, herkes herkesle beraber olacaktır. Doğan çocuklar ortak olacak, baba oğlunu, oğul babasını bilmeyecektir. Böylece aile çıkarının toplum çıkarının önüne geçmesi engellenecektir.
3- Aristoteles, özel mülkiyetin erdemleri geliştireceği kanaatindedir. Toplumun aşırı zenginlerle aşırı yoksullar arasında bölünmesini önlemenin yolu servetleri eşitlemek değil inanların aşırı zenginlik peşinde koşmalarını engelleyecek bir ortam oluşturmaktır. Bu da zenginliğin toplum yararına kullanımının bir yükümlülük olduğu bilincinin insanlara verilmesiyle başarılabilir. Zenginler servetlerini kamu binalarının yapımı, donanmaya gemi inşaası, dini şölenlerin finanse edilmesi gibi erdemli işlerde harcamalıdır.
4- Stoacılık mutluluğu amaçlayan bir felsefedir: İnsan doğaya uygun davranırsa mutlu olur, doğaya uygun davranmak ise akla uygun davranmak demektir. Çünkü evren akıl (logos) tarafından düzenlenmiştir. İnsan aklı evrensel aklın bir parçası olduğundan akla göre hareket edilerek evrensel düzene katılmak mümkündür. Böylece evrenle uyum içinde yaşanabilir. Akla uygun davranan herkes eşittir. Kişinin yoksul veya zengin özgür veya köle, yurttaş ya da yabancı olması farketmez, herkes akla uygun davranabilir. Aristokrat filozofların iddia ettiğinin aksine Stoacılara göre erdem ve bilgelik doğuştan kazanılan bir özellik değildir. En cahil insan bile erdemli olabilir yeter ki akıl yolundan sapmasın. Bu düşüncelerle Stoacılar her türlü sınıfsal ve ırksal ayrımı reddetmekte o dönemde yaygın bir ayrımcılık örneği olan halkların uygar ve barbar olarak nitelendirilmesine karşı çıkmaktadır.
5- İnsanların günahlarından arınmak ve öldüklerinde cennete gidebilmek için mallarını kiliseye bağışlamaya teşvik edilmesi Kilise,’yi mülk zengini yaparak en büyük feodal güç haline getirmiştir. Ortaçağ boyunca tüm Avrupa arazilerinin üçte biriyle yarısı arasında bir kısmı kiliseye aitti. Malik, topraklar üzerinde yaşayan insanlar üzerinde önemli siyasal yetkiler kullanabilmekteydi. Keza eğitim kanallarını elinde bulunduran kilise engizisyon gibi yaptırımlarla da ülkedeki feodal beyler üzerinde iktidarını tahkim etti. Kilisenin asıl etkisi iktidarın kökeni ve niteliğine ilişkin benimsediği yaklaşımda kendini açığa vurur; Ortaçağ siyasal düşüncesine yön veren “her türlü iktidar tanrıdan gelir” ilkesi kilisenin iktidarının temelini oluşturmuştur.
