İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
ANAYASA HUKUKU
PRATİK ÇALIŞMA 4-Tek ve Çift Numaralı Öğrenciler
08.11.2017
I. 1876 tarihli Kanun-i Esasi’nin aşağıda alıntılanan maddelerini göz önünde bulundurarak yasa yapım sürecini açıklayınız ve 1909 tarihli değişiklikler ile karşılaştırmalı olarak değerlendiriniz.
1876 tarihli Kanun-i Esasi
Madde 53: Müceddeden kanun tanzimi veya kavanini mevcudeden birinin tadili teklifi Vükelâya ait olduğu gibi Heyeti Ayan ve Heyeti Mebusanın dahi kendü vazifei muayyeneleri dairesinde bulunan mevad için kanun tanzimini veyahut kavanini mevcudeden birinin tadilini istidaya salâhiyetleri olmakla evvelce Makamı Sadaret vasıtası ile tarafı Şahaneden istizan olunarak iradei seniye müteallik buyrulur ise ait olduğu dairelerden verilecek izahat ve tafsilat üzerine layihalarının tanzimi Şûrayı Devlete havale olunur.
Madde 54: Şûrayı Devlette bilmüzakere tanzim olunacak kavanin layihası Heyeti Mebusanda badehu Heyeti Ayanda tetkik ve kabul olunduktan sonra icrayi ahkâmına iradei seniye Hazreti Padişahi müteallik buyrulur ise düsturül amel olur ve işbu heyetlerin birinde katiyen reddolunan kanun layihası o senenin müddeti içtimaiyesinde tekrar müzakereye konulamaz.
Madde 55: Bir kanun lâyıhası evvelâ Heyeti Mebusanda badehu Heyeti Ayanda bend bend
okunup ve her bendine rey verilüp ekseriyeti ara ile karar verilmedikçe ve bedel karar heyeti mecmuası için dahi betekrar ekseriyetle karar hasıl olmadıkça kabul olunmuş olmaz.
II.
a) 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda aşağıda alıntılanan hükümler ışığında yasama-yürütme ilişkilerinin nasıl şekillendiğini açıklayınız.
b) 1923 yılında yapılan değişikliklerin yasama-yürütme ilişkilerine getirdiği yenilikleri
değerlendiriniz.
1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu
Madde 2: İcra kudreti ve teşri salahiyeti milletin yegâne ve hakiki mümessili olan Büyük Millet Meclisinde tecelli ve temerküz eder.
Madde 3: Türkiye Devleti Büyük Millet Meclisi tarafından idare olunur ve hükûmeti “Büyük
Millet Meclisi Hükûmeti” ünvanını taşır.
Madde 8: Büyük Millet Meclisi, hükûmetinin inkısam eylediği devairi kanunu mahsus mucibince intihap kerdesi olan vekiller vasıtası ile idare eder. Meclis icrai hususat için vekillere veçhe tayin ve ledelhace bunları tebdil eyler.
Kaynak: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İMECE grubu
