Mahkemedeki Savunmalarından Dolayı Deniz Gezmiş Ve Arkadaşlarının Savunmanları Aleyhinde Açılan Dava Nedeniyle Türkiye Barolar Birliğine Yapılan Başvuru

Bu davanın mahkemeye verilen 136 sayfalık yazılı savunmasında Askeri Savcı’ya hakaret edildiği iddia edilerek müdafi 11 avukat hakkında kamu davası açılmıştır. Bu hakaret davasının 16.2.972 gününde yapılan ilk duruşmasında, dinleyici olarak duruşma salonuna gelen Avukat Çetin Güner, Yılmaz Sel ve Şekibe Çelenk görevliler tarafından salondan çıkarılmışlardır. Yargılanan avukatlar duruşmanın aleni olması gerektiğini, salondan dinleyicilerin çıkarılmasının bu aleniyeti ihlal ettiğini ileri sürerek bu işleme itiraz etmişlerdir. Aşağıdaki dilekçe ile bu yasa dışı işlem Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı’na bildirilmiştir.

Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı’na,

Deniz Gezmiş ve arkadaşları hakkında Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Askerî Mahkemesi’nde açılıp görülmekte olan davada, mahkemeye verdiğimiz 136 sayfalık ortak yazılı savunmada kullanılan bir cümle ile mahkemede görevli Askerî Savcı’ya hakaret ettiğimiz ileri sürülerek hakkımızda TCK’nın 266. maddesine göre ve sözü geçen mahkemenin 1972/45 esas sayılı dosyası ile bir kamu davası açılmıştır.

Daha önce Türkiye Barolar Birliği’ne olay hakkında bilgi vermiş ve hakaret ihtiva ettiği iddia olunan cümleyi de içeren ortak savunmamızın siyasî bölümünün bir örneğini takdim etmiştik.

16.2.1972 günü bu davanın ilk duruşması başlamış ve bu dilekçeyi başkanlığınıza vermemize neden olan, Anayasamıza, yasalarımıza ve Adalet ilkelerine aykırı şu olay meydana gelmiştir:

Duruşmanın başladığı anda, Sıkıyönetim Mahkemelerinde çeşitli davaları olan Avukat Çetin Güner ve Yılmaz Sel ile Sanık bulunan eşinin duruşmasını izlemek üzere gelen Avukat Şekibe Çelenk, duruşma salonunun dinleyiciler bölümünde oturmakta iken, duruşma devam ettiği bir sırada mahkemenin hiçbir müdahalesi olmaksızın görevliler tarafından duruşma salonundan çıkarılmışlardır.

Bu durum karşısında sanık avukatlar duruşmanın aleni olduğunun duruşma tutanağına yazılmış olmasına rağmen, duruşmanın aleniyetinin fiilen ortadan kaldırıldığını, duruşma salonunun boşaltıldığının, bunun ancak gizli yapılan oturumlarda mümkün olabileceğini, gizlilik kararı alınmamış olduğuna göre bu işlemin yasa dışı keyfî bir davranış olduğunu ve bu nedenle dinleyicilerin salona alınması gerektiğini, aksi halde duruşmanın açıklığından söz edilemeyeceğini belirtmişlerdir. Sanık avukatların bu itirazı ve sözleri duruşma tutanağına yazılmıştır.

Sözü edilen itirazlar hakkında düşüncesi sorulan askerî savcı Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından dinleyici kartı almamış olan kişilerin avukat da olsa Sıkıyönetim Mahkemelerinde dava izlemek üzere devamlı giriş kartı da almış olsa dinleyici olarak duruşmaları izleyemeyeceklerini ifade ederek itirazın reddini istemiştir.

Mahkeme savcısının bu mütalaasına karşı söz alan sanık avukatlar, 353 sayılı yasanın 143. maddesinin de açık olarak belirttiği gibi duruşma salonundaki inzibatın ve alınacak her türlü tedbirin mahkeme başkanına ait olduğunu, Sıkıyönetim Komutanlığı da olsa hiçbir mercii ve makamın duruşma salonu içinde herhangi bir tedbir almaya yetkisi olmadığını, bütün merci ve makamların yetkilerinin duruşma salonunun kapısında sona ereceğini ve bu nedenle de mahkemenin bu konuda bir karar vermesi gerektiğini ileri sürmüşlerdir.

Mahkeme, sözü edilen konuda bir karar vermek üzere duruşmayı 22.2.1972 günü saat 14.30’a ertelemiştir.

Anayasamızın 135. maddesi, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Beyannamesi’nin 10. maddesi ve 353 sayılı yasanın 138. maddesi karşısında, duruşmaların açıklığı ve bunun hukuk açısından önemi izahtan varestedir.

Her ne kadar Sıkıyönetim Komutanlığı güvenlik düşüncesi ile birtakım İdarî emniyet tedbirleri alabilir ise de, bu tedbirlerin yukarıda da açıklandığı gibi ancak duruşma salonunun dışında alınabileceği ve fakat duruşma salonunun içinde alınamayacağı, duruşma salonunda alınacak her türlü tedbirin ancak mahkeme başkanı tarafından alınabileceği yasa gereğidir. Kaldı ki, duruşma salonunun kapısına kadar gelmesine izin verilmiş ve girme hakkını “Avukatlık giriş kartı” ile kazanmış olan avukatların açık olarak yapılan bir duruşmanın salonundan, başkanın hiçbir emri olmadan çıkarılmaları yukarıda açıklanan hukuk ilkelerinin ihlalinden başka bir şey değildir.

Buna benzer bir olay daha önce de meydana gelmiş ve Sanık İlhan Kalaylıoğlu Müdafii Av. Zeki Oruç Erel, 2 Numaralı Sıkıyönetim Askerî Mahkemesi’nde duruşma salonunun dinleyiciler bölümünden “müdafaa kürsüsünde bulunabileceği, ancak duruşmayı dinleyiciler bölümünden izleyemeyeceği” duruşma hâkimi tarafından söylenerek salondan çıkarılmıştır.
Yukarıda belirttiğimiz örneklerden anlaşılacağı gibi sözü geçen olaylarla mahkemelerin aleniyeti ihlal edilmiştir.

Hukukun ve Yasaların üstünlüğü ilkesi korunarak bu konuda gerekli girişimlerin yapılmasını ve ayrıca durumun barolar ve mensuplarına duyurulmasını rica ederiz.

17.2.1972

Avukat Halit Çelenk Avukat Niyazi Ağımaslı Avukat Kemal Yücel Avukat Zeki Oruç Erel Avukat Refik Ergün Avukat Erşan Şansal Avukat Orhan İzzet Kök Avukat Özden Timurkaynak  Avukat Mükerrem Erdoğan Avukat Sadık Akıncılar

Bu Hafta İlgi Görenler

22.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1. THKO Davası 4. Duruşma (1 ve 2 Nolu Oturum) Zaptı

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: 4. 22.7.971 Duruşmanın tehir edildiği belli gün...

16.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1. THKO Davası 1. Duruşma Zaptı

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: I. 16.7.971 ve Hak. Yzb. Baki TUĞ...

1. THKO Davasında Avukatların Ankara 1 Nolu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi’ne Sundukları Soruşturmanın Genişletilmesi Talebi

ANKARA SIKIYÖNETİM KOMUTANLIĞI 1 NO.LU ASKERİ MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA Dosya No. 971/13 Özeti:...

Usuli Kazanılmış Hak ve İstisnaları – Maddi Hata Kavramı

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununda  usulî kazanılmış hakka ilişkin...

22.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1....

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: 4. 22.7.971 Duruşmanın tehir edildiği belli gün...

20.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1....

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: III. 20.7.971 Duruşmanın tehir edildiği belli gün...

17.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1....

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: II. 17.7.971 ve Hak. Yzb. Baki TUĞ...

16.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1....

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: I. 16.7.971 ve Hak. Yzb. Baki TUĞ...

1. THKO Davasında Avukatların Ankara 1 Nolu...

ANKARA SIKIYÖNETİM KOMUTANLIĞI 1 NO.LU ASKERİ MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA Dosya No. 971/13 Özeti:...

İrfan Uçar Hakkında Avukatları Halit Çelenk Ve...

Ankara: 2.9.1971 1 NUMARALI SIKIYÖNETİM MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA ANKARA Dosya No. 971/96 evr. 971/13...

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan Ve Sinan Cemgil...

Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Yusuf Aslan tarafından kaçırılan...

İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı’nın 26 Numaralı Bildirisi

Bu dava mahkemede devam ederken, savunmalar yapılırken henüz mahkemece...

Siteden