Teminat mektupları, pozitif düzenlemeye konu olmadığı için, sözleşmelerin kuruluşunda, genel kurallar uygulama alanı bulmaktadır. Ancak teminat mektubu ilişkisinin birden fazla sözleşmeden oluşması sebebi ile sözleşmelerin kuruluşuna ilişkin klasik uygulamadan bir kısım farklılıklar da ortaya çıkmaktadır. Zira, teminat mektubu ilişkisinin tarafları arasında hukuken birbirinden bağımsız birden fazla sözleşme ilişkisi bulunmaktadır. Bu farklılıklar sözleşmelerin kuruluşu bağlamında tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Türk bankacılık uygulamasının, banka ile muhatap arasındaki dar ve teknik anlamdaki teminat mektubu sözleşmesinin kuruluşundaki uygulaması da Türk hukukuna özgü problemlerin doğuma sebep olmaktadır. Şöyle ki banka, lehtarın lehine verilmesi için talep ettiği teminat mektubu önerisini lehtar aracılığı ile muhataba ulaştırmaktadır. Lehtar kendisine teslim edilen teminat mektubu önerisinin yazılı olduğu metni mekanik araçlarla çoğaltarak muhataba çoğaltılmış metni ulaştırmaktadır. Kendisine ulaşan öneriyi açık irade ya da zımnen kabul eden muhatap, teminat mektubu sözleşmesinin kurulduğu ve geçerli olduğuna güvenerek, lehtar ile aralarındaki temel ilişkideki yükümlülüklerini yerine getirmektedir. Temel ilişkinin borçlusu, teminat mektubu ilişkisinin lehtarı güvence altına alınan ve risk teşkil eden edimini süresinde ya da sözleşmeye uygun ifa etmediğinde,
güvence altına alınan risk gerçekleştiği için, bankadan teminat mektubunun ödenmesi talebinde bulunmaktadır. Teminat mektubunun sahteliği problemi de bu aşamada ortaya çıkmaktadır.
2017 yılında çalışmalarına başlanılan, günümüzde hayata geçirilen elektronik teminat mektubu uygulaması, belli ölçüde probleme çözüm oluşturabilecektir. Ancak, elektronik teminat mektubunda limit sınırı gibi bir kısım kısıtların olması problemi tamamen ortadan
kaldırmayacaktır.
Vahit DOĞAN – Prof. Dr., İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı, dvahit@gmail.com, ORCID: 0000-0001-8223-2128, Makalenin
Gönderim Tarihi: 18.09.2024, Kabul Tarihi: 07.01.2025
TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ 176. SAYI 2025
📃 MAKALENİN TAMAMINI BURADAN OKUYABİLİRSİNİZ!
