Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması koşulu ile asıl dava kesinleşmeden ek dava açılması olanaklıdır. Ek davanın asıl dava kesinleşmeden açılmasına yasal bir engel bulunmamaktadır.
Konu ile ilgili Yargıtay Kararı
Davacı, baraj için yapılan kamulaştırma sonucu çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzenin bozulması nedeniyle, taşınmazdan ekonomik ve sosyal yönden yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin tahsili için açılan ilk davada, saklı tutulan bölümün tahsilini istemiştir. Eldeki ek davaya esas olan dava dosyasında fazlaya ilişkin hakların saklı tutulduğu, mahkemece talepte bulunulan miktar yönünden fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere davanın kabulüne karar verildiği, kararın kesinleştiği ve eldeki davanın da ilk davada, saklı tutulan bölümün tahsili istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması koşulu ile de ek dava açılması olanaklıdır. Ek dava asıl dava kesinleşmeden açılmıştır. Ek davanın asıl dava kesinleşmeden açılmasına yasal bir engel bulunmamaktadır.
T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
E. 2012/5-811 – K. 2013/363
T. 13.3.2013
• İLK DAVADA SAKLI TUTULAN BÖLÜMÜN TAHSİLİ İSTEMİ ( Fazlaya İlişkin Hakların Saklı Tutulması Koşulu İle Ek Dava Açılması Olanaklı Olduğu – Ek Davanın Asıl Dava Kesinleşmeden Açılabileceği )
• EK DAVA ( Kamulaştırma Sonucu Taşınmazdan Ekonomik Sosyal Yönden Yararlanma Olanağı Kalmadığı İddiasına Dayanan Taşınmaz Bedelinin Tahsili İçin Açılan İlk Davada Saklı Tutulan Bölümün Tahsili İstemi – Asıl Davanın Kesinleşmesi Gerekmediği )
• EK DAVANIN ASIL DAVA KESİNLEŞMEDEN AÇILMASI ( İlk Davada Saklı Tutulan Bölümün Tahsili İstemi – Ek Davanın Asıl Dava Kesinleşmeden Açıldığı/İşin Esasına Girileceği )
• KAMULAŞTIRMA SONUCU TAŞINMAZDAN EKONOMİK YÖNDEN YARARLANMA OLANAĞI KALMADIĞI İDDİASI ( İlk Davada Saklı Tutulan Bölümün Tahsili İstemi – Ek Davanın Asıl Dava Kesinleşmeden Açılmasına Yasal Engel Bulunmadığı )
2942/m. 12
6100/m.109, 176
DAVA : Taraflar arasındaki “Tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Halfeti Asliye Hukuk Mahkemesi’nce davanın reddine dair verilen 10.03.2011 gün ve 2011/8 E- 2011/51 K. Sayılı kararın davacı vekili tarafından temyizi üzerine Yargıtay 5.Hukuk Dairesi’nin 18.10.2011 gün ve 2011/8582 E-2011/16497 K. Sayılı ilamı ile;
( … Dava, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 12.maddesine dayanan baraj için yapılan kamulaştırma sonucu çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzenin bozulması nedeniyle, taşınmazdan ekonomik ve sosyal yönden yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin tahsili için açılan ilk davada, saklı tutulan bölümün tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Ek davaya esas olan Halfeti Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.04.2009 tarihli 2009/317-2009/156 sayılı kararına karşı, davacı vekilinin karar düzeltme istemi Dairemizin 01.06.2011 tarihli 2011/1620-9472 Karar sayılı kararı ile reddedilmiş olup, karar kesinleşmiştir.
Bu nedenle ilk davada saklı tutulan bölüm için açılan bu davada esasa girilerek karar verilmesi gerekirken, red kararı verilmesi
Doğru görülmemiştir… ),
Gerekçesi ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Davacı vekili, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 12.maddesi uyarınca, baraj için yapılan kamulaştırma sonucu çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzenin bozulması nedeniyle, taşınmazdan ekonomik ve sosyal yönden yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin tahsili için açılan ilk davada, saklı tutulan bölümün tahsilini istemiştir.
Mahkemece, davacı tarafından açılan ilk davanın kesinleşmediği, dava şartlarının davanın açıldığı tarihe göre bulunması gerektiği, hukuki yarar şartının davacı yönünden olmadığı gerekçesi ile ek davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından temyizi üzerine hüküm, Özel Dairece yukarıya metni aynen alınan gerekçe ile bozulmuştur.Yerel Mahkemece önceki kararda direnilmiştir.Direnme kararını temyize davacı vekili getirmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, eldeki ek davanın görülebilmesi için, dava tarihi itibariyle ek davaya esas olan 2007/317 Esas-2009/156 Karar sayılı davanın kesinleşmesinin gerekip gerekmediği, dava tarihi itibariyle davacı yönünden hukuki yarar şartının bulunup bulunmadığı,buna göre işin esasına girilerek karar verilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Eldeki ek davaya esas olan Halfeti Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/317 Esas-2009/156 Karar sayılı dosyasında; davacı M. A. K. vekili tarafından 12.02.2007 tarihinde davacının maliki olduğu 86 parsel sayılı taşınmazın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 12.maddesi uyarınca baraj için yapılan kamulaştırma sonucu çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşme düzeninin bozulması nedeniyle, taşınmazdan ekonomik ve sosyal yönden yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayalı olarak 1000 TL taşınmaz bedelinin tahsilinin istenildiği, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulduğu, mahkemece talepte bulunulan miktar yönünden fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere davanın kabulüne 30.04.2009 tarihinde karar verildiği, kararın 01.06.2011 tarihinde kesinleştiği ve eldeki davanın da ilk davada, saklı tutulan bölümün tahsili istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, alacağın bir kısmı için dava açılabilir. Fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması koşulu ile de ek dava açılması olanaklıdır. Ek dava ise ya asıl dava kesinleştikten sonra ya da zamanaşımını kesmek gibi amaçlarla asıl dava kesinleşmeden önce açılabilmektedir. Davalı taraf bu ek davada derdestlik itirazında da bulunamaz.Çünkü kısmi dava ile ek davanın ilişkin olduğu alacak kesimleri, yani müddeabihleri farklıdır. Ancak kısmi davada verilen hüküm ek davayı etkileyecektir. ( Bkz.Prof.Dr.Baki Kuru Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6.Baskı, cilt 2, 2001, syf 1559 )
Somut olayda ek dava asıl dava kesinleşmeden açılmıştır. Bu şekilde ek davanın asıl dava kesinleşmeden açılmasına yasal bir engel bulunmamaktadır. Kaldı ki, asıl davaya ilişkin verilen karar 06.06.2011 günü kesinleşmiştir.
O halde mahkemece, işin esasına girilerek karar verilmesi gerekir.
Açıklanan nedenlerle, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına, bozma ilamında gösterilen ve yukarda açıklanan nedenlerle uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen ve yukarda gösterilen nedenlerden dolayı 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun geçici 3.maddesinin atfı dikkate alınarak HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, aynı kanunun 440.maddesi uyarınca hükmün tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.03.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.
