İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
ANAYASA HUKUKU
PRATİK ÇALIŞMA 6-Tek ve Çift Numaralı Öğrenciler
22.11.2017
I. Varsayımsal Olay: E Devleti’nin güney illerinde yaşanan şiddet olayları sırasında halkın büyük bir kısmı genel seçimlerde oy kullanamamıştır. Seçim Kanunu’nun genel seçimlerde oy kullanmayanların bir sonraki genel seçimde oy kullanamayacağı ve para cezası ödeyeceklerine ilişkin düzenlemesi gereğince, izleyen genel seçimlerde bu bölgede ikamet eden çok sayıda kişi yine oy kullanamamıştır. Seçmenlerin oy hakkından mahrum bırakıldıklarını öne sürerek gerçekleştirdikleri yoğun protestolarının ardından Meclis’te Anayasa’nın ve seçim hukukuna dair mevzuatın değiştirilmesi gündeme gelmiştir.
Seçmenler, kendi bölgelerinden seçilen milletvekilleri ile irtibata geçerek taleplerini iletmeye ve değişiklik sürecine katılmaya çalışmış, fakat başarılı olmamışlardır.
Anayasa değişikliğine dair taslağı hazırlayacak olan ve bu kapsamda sivil toplum kuruluşlarının önerilerini inceleyen Anayasa Komisyonu, önerilerin siyasi katılımın güçlendirilmesi ve devletin yapısının değiştirilmesi meselelerinde yoğunlaştığını tespit etmiştir. Bu kapsamda incelenen önerilerden biri de güney illerinde oy hakkından mahrum bırakıldığını öne sürenlerin kurmuş olduğu D Derneği’ne aittir. Derneğin sunduğu taslakta aşağıdaki maddeler yer almaktadır:
Madde 7: Milletvekilleri, seçildikleri bölgenin seçmenlerinin talepleri ile bağlı olup gerektiğinde onlar tarafından görevden alınabilirler.
Madde 15: E Devleti beş farklı idari bölgeye ayrılır ve her birimin kendi yasama organı, o bölgede ikamet eden seçmenler tarafından seçilen üyelerden oluşur.
Anayasa Komisyonu’nda çalışmalar devam ederken iktidar partisi milletvekillerinden T Meclis’te söz alarak şu eleştirileri getirmiştir: “D Derneği’nin Anayasa Komisyonu’nca bir etüt metni olarak ele alınmasından endişeliyiz. Öncelikle Anayasamızın belli prensipleri, değiştirilemezlik zırhı ile koruduğunu unutmamalıyız. Bu prensiplerden biri de E Devleti’nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olduğudur. Bu doğrultuda milletvekillerinin belli bir seçim bölgesinin vekili konumuna indirgenmesi düşünülemeyeceği gibi idari bölge adı altında farklı bir devlet şeklinin kurulması da söz konusu olamaz.”
Sorular:
1- D Derneği’nin sunmuş olduğu taslağın 7. maddesi, E Devleti Anayasası’nda düzenlenmiş olan egemenlik anlayışı ile uyuşmakta mıdır? Varsayımsal olaydaki veriler ışığında karşılaştırmalı olarak inceleyiniz.
2- E Devleti’nde egemenlik yetkilerinin paylaşımı bakımından hangi devlet şekli benimsenmiştir? Milletvekili T’nin açıklamaları doğrultusunda değerlendiriniz.
Kaynak: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi İMECE grubu
