Anayasal İlkeler Işığında Yapay Zekâ Teknolojileri: Avukatlık Bağlamında Bir Değerlendirme

İlk robot avukatlardan Ross, yapay zekâ teknolojileriyle birlikte hukuk ve avukatlık mesleğinde yaşanan dönüşümü daha da tartışmalı hâle getirmiştir. Tartışmalar daha çok meslek etiği, savunma hakkı, hakkaniyet, adil yargılanma ilkesi ve ayrımcılık yasağı çerçevesinde yürütülmektedir. Hukuk dünyasında yapay zekâ teknolojilerinin nesnel, şeffaf ve önyargıdan arındırılmış bir yargılamaya hizmet etmesinin mümkün olup olmadığı sorusu tartışılırken yapılan yarar/zarar hesaplamasının temelinde çoğulcu demokratik anayasal ilkeler yer almalıdır. Söz konusu teknolojilerin kullanımına ilişkin yol gösterici olan bu ilkeler, yapay zekâ avukatların meslek etiğine, ayrımcılık yasağına, savunma hakkı özelinde adil yargılanma hakkına ve dolayısıyla hukuk devleti ilkesine etkisini incelemeyi de gerekli kılmaktadır. Yapay zekâ avukatların işlevsel oldukları ve insan gücüne ayrılması gereken zamanı azalttığı açıktır. Bununla birlikte söz konusu teknolojilerin hakkaniyet olarak adaletin gerçekleştirildiği bir hukuk düzenine ne ölçüde fayda sağlayacağına dair uzun vadeli bir öngörü yapmak güçtür. Bu faydanın gerçek kılınabilmesi için disiplinler arası bir çalışmayla, yapay zekâ avukatların kullanımında teknolojinin ve algoritmaların yaratacağı risklerin en aza indirilmesi gerekir.

Ancak bu şekilde teknolojik gelişmelerin hukuk sistemine olumlu etkisi ile temel hak ve özgürlükler ve demokratik anayasal ilkeler arasındaki adil dengenin sağlanması mümkün olur. Bu kapsamda, yapay zekâ teknolojilerinin hukuk hayatında kullanımına ilişkin ulusal üstü düzenlemeler, kılavuzlar ve konuya ilişkin uzman raporları ve görüşleri özellikle yardımcıdır.

Nadire ÖZDEMİR – Doç. Dr., Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Anabilim Dalı, naozdemir@ankara.edu.tr, ORCID: 0000-0003- 1406-4833.

Deniz POLAT – Dr., Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı, polat@law.ankara.edu.tr, ORCID: 0000-0001-8085-2032, Makalenin Gönderim Tarihi: 23.02.2023, Kabul Tarihi: 05.05.2023

BAROLAR BİRLİĞİ DERGİSİ 166. SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR

MAKALENİN TAMAMINA, AŞAĞIDAKİ LİNKTEN ULAŞABİLİRSİNİZ!

Subscribe
Bildir
guest

0 Yorum
Eskiler
En Yeniler Beğenilenler
Inline Feedbacks
View all comments

🔗 Günün ilgi Görenleri

Arabuluculuk Anlaşma Tutanağı – Cebri İcraya Elverişlilik

Arabuluculuk anlaşma belgesinde; alacağın şarta bağlanması, eda hükmü içermemesi...

22.7.1971 Tarihli, 1.Sıkıyönetim Askeri Mahkemesinde Başlayan 1. THKO Davası 4. Duruşma (1 ve 2 Nolu Oturum) Zaptı

1. SIKIYÖNETİM ASKERÎ MAHKEMESİ 971/96-13 Duruşma: 4. 22.7.971 Duruşmanın tehir edildiği belli gün...

Türkiye’deki Otel Yangın Güvenliği Mevzuatı Hakkında Geniş Bilgi

Ülkemiz, tarihin sayfalarına kara harflerle yazılan ve yüreklerimizi derinden...

Geçmişten Günümüze Ölüm Cezası, İnfaz Yöntemleri Ve Ölüm Koridoru Olgusu

Ölüm cezası, kadim dönem ilkel topluluklarından günümüz modern hukuk...

İmar Planlarına Karşı Açılacak İptal Davaları Özelinde...

“İmar”, bir bölgenin yaşam koşullarının uygun olmasını sağlamak, yerleşim...

Türk Ceza Hukukunda Tekerrürün Sonuçları

Tekerrür 5237 Türk Ceza Kanunu’nun “Genel Hükümler” başlıklı ilk...

Yüksek Yargı Organları Arasında İçtihat Birliğinin Sağlanması

Hukuk kuralları, ülke çapında tutarlı ve birbiriyle uyumlu bir...

Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkı Perspektifinden Adli...

Anayasanın 19. ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 5. maddesinde...

Ceza Muhakemesi Hukukunda İletişimin Denetlenmesi Tedbiri Ve...

Bu makalede, suçların soruşturulması ve kovuşturulması amacıyla Ceza Muhakemesi Kanunu’nun...

Yaşanan Bir Gemi Kazasının Sonuçlarının Çatma Hukuku...

Özet Bu çalışmada, Antalya Kaleiçi Yat Limanı'nda meydana gelen ve...

Suça İştirak Ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda...

📃 Hukukumuz iştirak noktasında ikilik sistemini benimsemiş ve suç...

Evliliğin İrade Sakatlığı Nedeniyle İptali

Evlenme bir aile hukuku sözleşmesidir. Aile hukukuna özgü bu...
0
Would love your thoughts, please comment.x