2018-2019 Öğretim Yılı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku dersi vize öncesi pratik çalışması
İDARE HUKUKU 2/B
VİZE SINAVI İÇİN PRATİK ÇALIŞMA
Prof. Dr. Ali ULUSOY
- I. Danıştay’ın, Rekabet Kurulu için iki üye adayı belirlemesi
II. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’nın, TBMM Yasama Uzmanlığı Yönetmeliği çıkarması
III. Ankara Üniversitesi’nin, bir öğretim üyesi hakkında lüzum-u muhakeme kararı vermesi
Yukarıdaki işlemlerden hangisi/hangileri, “idari fonksiyon” kapsamında değildir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III - I. Mahalle, kamu tüzel kişiliğine sahip bir mahalli idare türüdür.
II. Köyler, Devlet tüzel kişiliği içerisinde yer almaktadır.
III. Her ilde, bir il özel idaresi mevcuttur.
“Mahalli idareler” ile ilgili olarak yukarıda yer alan ifadelerden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III - I. (İ) İlçesi Kaymakamı – (K) Köyü Muhtarı
II. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı – Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı
III. Kültür ve Turizm Bakanı – İstanbul Valisi
Yukarıda eşleştirilenlerden hangileri arasında “hiyerarşi” ilişkisi söz konusu olamaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I ve III - İllerin idaresinin yetki genişliği esasına dayanması, aşağıdaki idari ilkelerin hangisinin istisnası durumundadır?
A) İdarenin Kanuniliği İlkesi
B) Merkezden Yönetim İlkesi
C) İdarenin Bütünlüğü İlkesi
D) Yerinden Yönetim İlkesi
E) Hiyerarşi ilkesi - I. Büyükşehir belediyesinin ilçe belediyelerinin imar uygulamalarını denetleme yetkisi
II. Görevi ile ilgili bir suç nedeniyle hakkında kovuşturma açılan bir belediye başkanının kesin hükme kadar İçişleri Bakanı tarafından görevinden uzaklaştırılması
III. Köy muhtarının, köylünün faydasına olmayan kararlarının kaymakam tarafından bozulması
IV. Rektörün Dekan hakkında idari inceleme başlatması
Yukarıdakilerden hangileri idari vesayet yetkisinin bir kullanımı değildir?
A) Yalnız IV
B) Yalnız II
C) I, II ve IV
D) II, III ve IV
E) I ve IV - Aşağıdakilerden hangisi idari fonksiyona dahildir?
A) TBMM Başkanının TBMM’nin olağanüstü toplantıya çağrılma istemini ret kararı
B) (Önceki Hükümet Sisteminde) Cumhurbaşkanının bir milletvekilini hükûmeti kurmakla görevlendirme kararı
C) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun bir hâkimi Yargıtay üyesi seçme kararı
D) Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun verdiği içtihatları birleştirme kararı
E) Adalet Bakanının bir davaya ilişkin kanun yararına bozma isteminde bulunmasına dair kararı - Belediye Kanunu’na göre, belediye meclisi kararlarının yürürlüğe girme koşulu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kararın mahallin en büyük mülki amirine gönderilmesi
B) Dava açma süresinin geçmesi
C) Mahallin en büyük mülki amirinin onaması
D) Kararın İçişleri Bakanlığına gönderilmesi
E) Belediye başkanının onaması - I. Danıştay’ın, bir kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi hakkında düşüncesini bildirmesi
II. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun, bir hâkimin meslekten çıkarılmasına karar vermesi
III. Rekabet Kurulu’nun, hâkim durumunu kötüye kullanan bir şirkete idari para cezası vermesi
Yukarıdaki işlemlerden hangisi/hangileri, “idari fonksiyon” kapsamındadır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I, II ve III - I. Büyükşehir belediyesi bulunan bazı illerde, aynı zamanda il özel idaresi de bulunur.
II. Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırlarıdır.
III. Her ilde, köy tüzel kişilikleri mevcuttur.
“Mahalli idareler” ile ilgili olarak yukarıda yer alan ifadelerden hangisi/hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III - I. İçişleri Bakanı – (K) Köyü Muhtarı
II. Çevre ve Şehircilik Bakanı – (İ) İli Valisi
III. Türkiye Barolar Birliği Başkanı – Kırıkkale Barosu Başkanı
Yukarıda eşleştirilenlerden hangisi/hangileri arasında “hiyerarşi” ilişkisi söz konusu olamaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) I, II ve III - I. (Anayasanın 2017 yılı öncesindeki halinde) Bakanlar Kurulu’nun yönetmelik çıkarmaya yetkili olduğu açıkça belirtilmiştir.
II. Bütün yönetmeliklerin Resmi Gazete’de yayımlanması zorunludur.
III. Danıştay’ın incelemesinden geçirilmeksizin yönetmelik çıkarılamayacağı hükme bağlanmıştır.
1982 Anayasası’na göre, “yönetmelikler” ile ilgili olarak yukarıda yer alan ifadelerden hangisi/hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III - I. Yetki genişliğinden yararlanma
II. Genel emir çıkarma yetkisine sahip olma
III. Hem Devletin hem de hükümetin temsilcisi olma
Yukarıda belirtilenlerden hangisi/hangileri bakımından, “vali” ile “kaymakam” arasında farklılık bulunmaktadır?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III - Anayasanın 127. maddesinin dördüncü fıkrasına göre, “görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini, İçişleri Bakanı, geçici bir tedbir olarak, kesin hükme kadar uzaklaştırabilir.”
Bu Anayasal düzenlemede İçişleri Bakanı’na tanınan yetki ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) İdarenin bütünlüğü ilkesini sağlamaya yönelik bir yetkidir.
B) Görevden uzaklaştırmanın geçici tedbir mahiyeti nedeniyle, bu yetki kullanılarak yapılan işlem, icrai (kesin ve yürütülebilir) nitelik taşımaz.
C) Bu yetki, Anayasa’da düzenlenmek yerine, doğrudan bir yönetmelikte öngörülmüş olsaydı da, yönetmeliğin salt bu nedenle Anayasa’ya aykırılığından söz edilemezdi.
D) Bağlı yetki niteliğindedir.
E) Hiyerarşik bir yetkidir.
AÜHF İDARE HUKUKU FİNAL SINAVI (2/B) (16 HAZİRAN 2015)
Sınav Yönergesi:Sınav süresi 1 saat 45 dakikadır. İstenilen sorudan başlanabilir. Anayasa metni kullanılabilir. Kurşun kalem kullanılamaz. Ek yanıt kağıdı verilmeyecektir. Yanıtlar gerekçeli olacaktır. Soruların puan değeri eşittir.
Başarılar dilerim.
Prof. Dr. Ali D. ULUSOY
…..
OLAY II
Devlet Demiryolları A.Ş. Genel Müdürlüğü’nde Genel Müdür Yardımcısı olarak çalışan ve sonradan bu görevinden ayrılan B hakkında, bir günlük gazetede C tarafından yazılan “İnsan önce adam olmaya memurdur!” başlıklı Köşe Yazısında, “hırstan kinden gözü dönmüş, milliyetçi ve muhafazakar…, partici arkadaşları sayesinde genel müdür yardımcısı olmuş ve diğer genel müdür yardımcısının görev yerinin değişmesi için uğraşıp durmuşlardır”, “lojmanında eşya yokmuş, normal, evini de vicdanına benzetmiş demek” gibi ifadeler kullanılmış; bu köşe yazısı aynen kesilmek suretiyle sözkonusu Kurumun Kurumla ilgili olarak basında çıkan yazıların asıldığı İlan Panosuna asılmış ve 5 gün asılı kalmış; B tarafından anılan İdareye yapılan yazılı başvuruda bu yazıyı İlan Panosuna asanlar hakkında disiplin soruşturması açılması ve bu soruşturmanın sonucunun da aynı İlan Panosunda ilan edilmesi talep edilmiş, ancak İdare tarafından bu hususta hiçbir işlem yapılmamıştır.
Bu arada B tarafından yazıyı yazan C ve yayınlayan Gazeteye karşı Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan tazminat davası, yazıda sert bir uslup kullanılmış olsa da genel olarak basın özgürlüğü sınırları içinde olduğu gerekçesiyle Mahkemece reddedilmiş ve bu karar Yargıtayca onanmıştır.
B, anılan yazının kendi Kurumunun İlan Panosuna asılmasına idarecegöz yumulmasının kendisini rencide ettiği ve kişilik haklarını özel biçimde ihlal ettiği gerekçesiyle Kurum aleyhine 15 bin TL’lık manevi tazminat davası açmıştır.
NOT: 233 sayılı KHK’nın Ekinde Devlet Demiryolları A.Ş. Genel Müdürlüğü iktisadi devlet teşekkülü olarak sayılmıştır.
1) Devlet Demiryolları A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün T.C. İdari Teşkilatı içindeki yerini belirleyiniz. Kamu tüzel kişiliğine sahip olup olmadığını tartışınız.
2) Aynı Kurumun iktisadi devlet teşekkülü olarak sayılmasının hukuken isabetli olup olmadığını değerlendiriniz.
3) B, Kuruma karşı açtığı manevi tazminat davasında haklı mıdır? Neden?
AÜHF İDARE HUKUKU BÜTÜNLEME SINAVI (2/B) (28 Temmuz 2015)
Sınav Yönergesi:Sınav süresi 90 dakikadır. İstenilen sorudan başlanabilir. Anayasa metni kullanılabilir. Kurşun kalem kullanılamaz. Ek yanıt kağıdı verilmeyecektir. Yanıtlar gerekçeli olacaktır. Soruların puan değeri eşittir.
Başarılar dilerim.
Prof. Dr. Ali D. ULUSOY
OLAY
Matematik öğretmeni olan A, çalışmakta olduğu Uşak Anadolu Lisesindeki öğretmenlik görevinden 5 yıl önce istifa ederek ve İzmir Valiliği ve İzmir Milli Eğitim Müdürlüğünden gerekli idari izinleri alarak, 4 öğretmen arkadaşı ile birlikteİzmir’in Urla ilçesinde U Dershanesini açmış olup, toplam 120 öğrencisi bulunan dershanede gerek ortaöğretime gerekse üniversitelere giriş sınavlarına hazırlık dersleri verilmektedir. Dershanenin aylık gideri, 8 öğretmene ve 3 idari personele verilen maaş ve bina kirası dahil aylık ortalama 40 bin TL’dir.
Mart 2014’de çıkarılan Kanun ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununda yapılan değişiklikle, önceden başvuru yaparak ve gerekli fiziki koşulları sağlayarak 1 Eylül 2015 tarihine kadar temel liseye dönüşmemiş tüm dershanelerin kapatılmasına ve yeni dershane açılmasının yasaklanmasına karar verilmiş; özel kurs şeklinde ortaöğretime ve üniversiteye giriş sınavlarına hazırlık dersleri verilmesi ve 12 yaş ve üstündeki öğrencilerin okul sonrasındaetüt merkezlerine gitmesi yasaklanmıştır. Ayrıca temel liseye dönüşmüş dershanelerin de bu faaliyetlerini en fazla 3 yıl daha yapabilmelerine izin verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi (AYM), 13.7.2015 tarihinde sözkonusu Kanunun yukarıda değinilen hükümlerini esastan Anayasaya aykırı görerek iptal etmiş ve bu iptal kararının yürürlüğe girmesini erteleyen herhangi bir süre vermemiştir. Anılan AYM Kararının gerekçesi 23 Temmuz 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Bu arada AYM, anılan Kanundaki temel liseye dönüşmüş olan dershanelerin 3 yıl boyunca bu statüde faaliyet gösterebileceğine dair hükmü iptal etmemiştir.
U Dershanesi adına ortakları,sözkonusu Kanun uyarınca 1 Haziran 2015 tarihinde temel liseye dönüşüm başvurusu yapmış ve Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü’nün 1 Temmuz 2015 tarihli kararı ile, dönüşüm talebinin kabul edildiği ve binaya ilişkin belirtilen birtakım fiziki eksikliklerin giderilmesi kaydıyla 1 Eylül 2015 tarihi itibarıyla temel lise olarak faaliyet gösterebilecekleri 10 Temmuz 2015 tarihinde bildirilmiştir. U Dershanesi bu karar üzerine temel lise için 80 öğrenciye ön kayıt yapmış, ancak AYM’nin anılan iptal kararı sonrasında bunlardan 60’ı kayıttan vazgeçmiştir.
A ve ortakları, dershane ücretinin yaklaşık 3 katını bulan temel liseye yeterli kayıt alamayacaklarının anlaşılması üzerine temel liseye dönüşümden vazgeçerek önceki dershane statüsünde faaliyet göstermek istemektedirler. Bu amaçla 27 Temmuz 2015 tarihinde idareye verdikleri dilekçe ile,AYM’nin iptal kararını da dikkate alarak 1 Haziran 2015 tarihli temel liseye dönüşüm başvurularını geri çektiklerini ve artık temel liseye dönüşüm istemediklerinden 1 Temmuz 2015 tarihli işlemin iptal edilmesini ve dershane olarak faaliyetlerine devamı için gereğinin yapılmasını belirtmişlerdir.
SORULAR:
1) İzmir Valiliği ile İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü’nün idari teşkilat içindeki yerini belirleyiniz. İzmir Milli Eğitim Müdürü ile İzmir Valisi ve İzmir Valisi ile Milli Eğitim Bakanı arasındaki idari denetim ilişkisini belirtiniz.
2) Mevcut mahalli idarelerin yapısı ve türleri açısından İzmir ili ile Uşak ili arasında fark var mıdır? Neden?
3) AYM, bahsi geçen iptal kararında Anayasanın hangi hükümlerine aykırılığı tartışmış olabilir? Neden?
4) AYM’nin iptal kararını hukuken haklı buluyor musunuz? Neden?
5) AYM’nin sözkonusu iptal gerekçesindeki, Dershaneler “okul dışı eğitim alanında özel teşebbüs statüsünde faaliyet gösterirler” ifadesini idari faaliyetler yönünden nasıl nitelemek ve değerlendirmek gerekir? Mahkemenin bu nitelemesine katılıyor musunuz? Neden?
Ankahukuk Sitesi kurucusu ve yöneticisi
